230909 China Geschichtsbild

U Palati naroda u zapadnom dijelu Pekinga posjetioci obilaze najnoviju izložbu čija je tema: socijalni napredak u manjinskim regionima. Šarene slike na panoima prikazuju sretne ljude na Tibetu ili u unutrašnjoj Mongoliji. Kroz izložbu Vas vode djevojke u nošnjama. Izložba je dio gigantskog kompleksa manifestacija povodom 60. godišnjice osnivanja Narodne Republike Kine.

Organizatori žele prikazati harmoniju i privredni napredak. Škakljive teme su izostavljene. O borcima za autonomiju Tibeta ili Sinđijanga nema ni riječi. I pored ovakvog uljepšavanja stvarnosti, izložba se uglavnom dopada posjetiocima. „Ovdje vidimo privredni razvoj zapadne Kine u posljednjih nekoliko godina i to nam se zaista dopalo. Koliko ja znam, oni koji traže autonomiju Tibeta ili Sinđijanga su ljudi koji se nalaze van Kine.”

Iskrivljavanje istorije

Ono što se ne uklapa u sliku socijalne harmonije, najčešće se prećutkuje – kako na izložbama, tako i u knjigama iz istorije. Na primjer, krvavo gušenje demokratskog pokreta iz 1989. godine. Deset godina „Kulturne revolucije“ se jedva i spominju. Isto važi i za takozvani „Veliki skok naprijed“ koji je, krajem 50-ih godina, survao Kinu u period katastrofalne gladi, od koje je umrlo više od 30 miliona ljudi. I danas ćete u kineskim udžbenicima iz istorije uzalud tražiti broj žrtava. Novinar Li Datong kaže da se zvaničnoj verziji istorije u Kini jednostavno ne može vjerovati: „Trenutno su svi prikazi kineske istorije lažni. Nema nijednog koji je istinit, sve je laž.“

Li, koji iz vlastitog iskustva zna kako je škakljivo zvanično postavljati pitanje o istoriji Kine, kaže da Komunistička partija „kontroliše svaki aspekt izvještavanja o istoriji u medijima. To se odnosi i na udžbenike, novine, film, radio i televiziju, književnost i umjetnost, na sve“.

Kini je potrebna renesansa

U Kini postoji čitav niz institucija koje se staraju o tome da alternativne intepretacije istorije ne dopru do javnosti. Takav je, recimo, centralni istraživački biro za istoriju partije, koji je direktno podređen Centralnom komitetu Komunističke partije. Tu je i Centralna služba za štampu i publikacije, koja nije ništa drugo nego centralni organ za cenzuru. Li Datong kaže: „Potreban nam je pokret sličan renesansi na Zapadu, sličan vremenu prosvetiteljstva. Moramo se baviti kompletnom istorijom da bismo iz nje mogli da izvučemo pouke. Ali, to bi, naravno, značilo kraj jednopartijskog sistema“.

Autor: Ruth Kirchner/Saša Bojić/Mehmed Smajić

Odgovorni urednik: Zoran Arbutina