Γερμανία: Συνεχίζονται οι εισαγωγές ρωσικού αερίου;

Ο γερμανικός κυβερνητικός συνασπισμός μετράει πλέον μέρες – και για όσο διήρκησε η θητεία του η αλήθεια είναι πως δεν είχε και πολλά success stories να επιδείξει. Υπάρχει ωστόσο ένα πράγμα για το οποίο οι παρατηρητές αποδίδουν τα εύσημα στη γερμανική κυβέρνηση: πως μετά την απαγόρευση εισαγωγών ρωσικού φυσικού αερίου η Γερμανία κατάφερε άμεσα να βρει νέους προμηθευτές, αλλά και να κατασκευάσει τις απαραίτητες υποδομές για την αξιοποίηση υγροποιημένου αερίου (LNG).

Τώρα όμως φαίνεται να υπάρχουν ορισμένες… σκιώδεις πτυχές στην υπόθεση. Απ’ όταν απαγορεύτηκαν οι εισαγωγές LNG από τη Ρωσία στη Γερμανία, τα ρωσικά πλοία δεν θα έπρεπε πλέον να δένουν στα γερμανικά λιμάνια, ούτε και να ξεφορτώνουν εκεί το φορτίο τους.

Όπως αναφέρουν ωστόσο σε σχετικό ρεπορτάζ τους, οι Financial Times βρήκαν μία επιστολή του γερμανικού Υπουργείου Οικονομίας (BMWK) από τις 6 Νοεμβρίου, στην οποία το Υπουργείο έδινε εντολή προς τον φορέα εκμετάλλευσης των γερμανικών τερματικών σταθμών LNG στις ακτές της Βόρειας Θάλασσας να μην δέχεται παραδόσεις από ρωσικά πλοία. Στις 14 Νοεμβρίου το δε Reuters έγραψε επίσης πως «σύμφωνα με βιομηχανικούς κύκλους η γερμανική κυβέρνηση εμπόδισε την παράδοση ρωσικού LNG στο Μπρουνσμπίτελ».

Τι συνάγεται από την εντολή του Υπουργείου;

Το γεγονός ότι το Υπουργείο δίνει μία τέτοια εντολή σε αυτό το χρονικό σημείο προκαλεί το εξής ερώτημα: μήπως συνεχίζονταν οι ρωσικές παραδόσεις μέχρι τώρα, παρά τη σχετική απαγόρευση; Αλλά και επιπλέον: δόθηκε πράγματι τέτοια εντολή τώρα; Το Υπουργείο απαντά πως όχι.

Ο επικεφαλής του γραφείου Τύπου ξεκαθάρισε στην DW ότι «ως συνήθως δεν μπορούμε να πάρουμε θέση επί εγγράφων που διέρρευσαν». Η Ομοσπονδιακή Υπηρεσία Δικτύων, η οποία είναι υπεύθυνη μεταξύ άλλων και για το γερμανικό δίκτυο αγωγών φυσικού αερίου, αρνείται επίσης να προβεί σε κάποιο σχετικό σχόλιο. Η Deutsche Energy Terminal, ο φορέας εκμετάλλευσης των γερμανικών τερματικών σταθμών LNG στη Βόρεια Θάλασσα απαντά σε σχετική ερώτηση της DW πως «για νομικούς λόγους δεν παρέχουμε πληροφορίες σχετικά με το αντικείμενο συμβάσεων με τρίτους».

Για νομικούς λόγους; Η DET αυτοπροσδιορίζεται κιόλας ως η «ομοσπονδιακή εταιρεία  για την εκμετάλλευση των τερματικών σταθμών όπου εκφορτώνεται το LNG από τα πλοία». Γίνεται ένα Υπουργείο και μία ομοσπονδιακή εταιρεία να μην μπορούν να δώσουν περισσότερες πληροφορίες επί ενός τέτοιου ζητήματος; Αυτή η άρνηση φαίνεται μάλλον περίεργη – και δεν βοηθάει στο να καταλαγιάσουν οι φήμες.

Ο ρόλος της SEFE

Προκειμένου να διοχετευτεί ρωσικό LNG στο γερμανικό δίκτυο, πρέπει φυσικά να παραγγελθεί και να αγοραστεί. Κι εδώ αξίζει να στραφούμε στο Κάσσελ της Έσσης, όπου εδρεύει η SEFE Energy GmbH – μία επίσης ομοσπονδιακή εταιρεία.

Η ιστορία της συγκεκριμένης εταιρείας είναι κάπως περίπλοκη: ιδρύθηκε το 1993 ως γερμανο-ρωσική κοινοπρακτική εταιρεία και τον Οκτώβριο του 2015 πουλήθηκε στη ρωσική εταιρεία ενέργειας Gazprom. Μετά τη ρωσική εισβολή στην Ουκρανία όμως η εταιρεία κρατικοποιήθηκε στη Γερμανία – και από το 2022 έως και σήμερα η Γερμανία αποτελεί τον μοναδικό ιδιοκτήτη της SEFE.

Σε περίπτωση που κάποια εταιρεία στη Γερμανία θα ήταν σε θέση να αναθέσει εισαγωγές ρωσικού LNG, αυτή θα ήταν πιθανότατα η SEFE – αν και δεν υπάρχουν σχετικά στοιχεία προς στιγμή. Η δε εταιρεία απέφυγε να απαντήσει σε σχετικό ερώτημα της DW.

Πώς μπορεί να εξηγηθεί η επιστολή;

Μία άλλη πιθανή εξήγηση για την επιστολή του BMWK στην DET θα ήταν ενδεχομένως κάποιες συναλλαγές διαμετακόμισης εντός της ΕΕ. Πιθανώς να έφτασε ένα φορτίο ρωσικού LNG σε κάποιον γερμανικό τερματικό σταθμό και από εκεί να προωθήθηκε σε άλλες ευρωπαϊκές χώρες. Όπως αναφέρουν οι Financial Times, το Βέλγιο, η Ισπανία και η Γαλλία για παράδειγμα έχουν συνάψει μακροχρόνιες συμβάσεις με τη Ρωσία και εξακολουθούν να προμηθεύονται αέριο από εκεί.

Η εκπρόσωπος της Ομοσπονδιακής Υπηρεσίας Δικτύων δεν μπορεί να αποκλείσει την πιθανότητα μεταφοράς αερίου μέσω του γερμανικού δικτύου, επειδή το ρωσικό αέριο ενδέχεται να περνάει από τη Γερμανία ως χώρα διέλευσης. Ούτε αυτή ωστόσο μπορεί να επιβεβαιώσει κάτι τέτοιο, ξεκαθαρίζοντας πως «η Υπηρεσία δεν συλλέγει πληροφορίες σχετικά με το εάν οι Γερμανοί εισαγωγείς αγοράζουν απευθείας ρωσικό LNG, ούτε και δεδομένα σχετικά με τις εισαγωγές των γειτονικών κρατών».

Το Υπουργείο Οικονομίας ξεκαθαρίζει πάντως σε γραπτή τοποθέτηση ότι «είναι σωστό το να μην αγοράζει η Γερμανία ρωσικό αέριο και για το Υπουργείο είναι επίσης σαφές πως δεν γίνεται να συμβεί κάτι τέτοιο σε γερμανικούς τερματικούς σταθμούς LNG».

Πώς μπορεί να επιτευχθεί μεγαλύτερη διαφάνεια;

Πώς μπορεί να επιτευχθεί μεγαλύτερη διαφάνεια γύρω από το συγκεκριμένο ζήτημα; Η DW απηύθυνε ερώτημα και στην “Zukunft Gas e.V.”, η οποία αναλαμβάνει το lobbying προς όφελος της γερμανικής βιομηχανίας αερίου σε επίπεδο ΕΕ. Σύμφωνα με τον εκπρόσωπο Τύπου της εταιρείας, Τσάρλι Γκρίνεμπεργκ, ο οποίος επικαλείται πληροφορίες της βελγικής δεξαμενής σκέψης Bruegel, το μερίδιο του ρωσικού LNG στην ΕΕ τον περασμένο Οκτώβριο βρισκόταν περίπου στο 16% της συνολικής εισαγόμενης ποσότητας.

Ο Γκρίνεμπεργκ υπενθυμίζει ακόμα τα όσα προβλέπει το 14ο πακέτο κυρώσεων εναντίον της Ρωσίας, το οποίο ενέκρινε η ΕΕ στις 24.7.2024: «Το πακέτο περιλαμβάνει νέο πλαίσιο και για το ρωσικό LNG, απαγορεύοντας τη μεταφόρτωση ρωσικού αερίου σε ευρωπαϊκά λιμάνια για μεταφορά σε τρίτες χώρες εκτός ΕΕ». Το πακέτο πρόκειται να εφαρμοστεί έως τα τέλη Μαρτίου – και τότε είναι που θα τεθεί οριστικό τέλος στη δυνατότητα της Ρωσίας να εκφορτώνει LNG σε ευρωπαϊκούς ή γερμανικούς τερματικούς σταθμούς.

Και η ενδεχόμενη εκφόρτωση ρωσικού LNG στη Γερμανία και η προώθησή του σε άλλες χώρες τις ΕΕ; Ο Γκρίνεμπεργκ ανασηκώνει και αυτός τους ώμους του, αναφέροντας πως πέραν των ανωτέρω «δεν υπάρχουν γενικές κυρώσεις της ΕΕ κατά του ρωσικού αερίου».

Ακόμα και αν δεν μπορούμε να πούμε με βεβαιότητα ότι εκφορτώθηκε ρωσικό αέριο σε γερμανικά λιμάνια, ένα πράγμα είναι σίγουρο σε κάθε περίπτωση: πως, εάν υπήρχαν γενικές κυρώσεις απ’ άκρη σ’ άκρη στην ΕΕ για το ρωσικό αέριο, τα πράγματα θα ήταν πολύ πιο ξεκάθαρα και θα υπήρχε πιθανότατα και μεγαλύτερη διαφάνεια, ιδίως όσον αφορά τη στάση της γερμανικής πλευράς.

Επιμέλεια: Γιώργος Πασσάς