اروپا بدون ایالات متحده امریکا چه سرنوشتی دارد؟
۱۳۹۶ خرداد ۱۱, پنجشنبه
انگلا مرکل صدراعظم آلمان با این اظهارات خود که گویا اروپا باید سرنوشت خود را تا حد زیادی خود در دست گیرد، سبب بحث های داغ در این زمینه گردید. در همین حال حکومت دونالد ترامپ، رئیس جمهور ایالات متحده امریکا موضعگیری شدید خود را حفظ کرده و می‌گوید که بسیاری از کشورهای عضو ناتو برای دفاع از خود کار بسیار اندکی انجام میدهند. ایالات متحده به ویژه آن کشورهای را که برخلاف توافقات، کمتر از دو درصد تولیدات ناخالص داخلی خود را برای امور نظامی اختصاص میدهند، تهدید می کند که حمایت خود به آنها را محدود می‌سازد. اگر ترامپ واقعا به این موضع خود جدی بماند، اروپا چگونه خواهد توانست امنیت خود را تأمین کند؟
بهترین شرایط
نیک ویتنی، رئیس پیشین آژانس دفاعی اروپا، به این باور است که تا کنون هرگز یک انگیزه عاجل‌تر و یک فرصت بهتر برای اندیشه و تعمق در این مسأله وجود نداشته است. به قول وی تهدید های ترامپ از یکسو، روسیه در سوی دیگر، و انتخاب امانوئل ماکرون به عنوان رئيس جمهور فرانسه، بهترین شرایطی است تا اروپا اعتماد به خودش را تقویت کند.
به اساس ارزیابی ویتنی، اروپا باید از شکوه و ناله دست بردارد و از وضعیت فعلی به عنوان یک زنگ هشدار استقبال کند.
نیک ویتنی در مصاحبه ای با دویچه وله افزود: «لازم است که فهرستی تهیه گردد که کدام بخش ها با فقدان مواد روبرو اند، در کدام موارد ما پول زیادی را بیهوده صرف می‌کنیم و در کدام جاها می‌توانیم ساختار های دوگانه را حذف کنیم.»
ویتنی در حال حاضر برای مرکز تحقیقاتی «شورای اروپا برای روابط خارجی» کار می کند.
درس های از مأموریت لیبیا
وقتی حکومت‌های اروپایی در سال ۲۰۱۱ می‌خواستند رهبری مأموریت در لیبیا را به عهده بگیرند، حتی قادر نبودند که نظام های استخباراتی، اکتشافی و نظارتی خود را در اختیار این مأموریت قرار بدهند، و چیزهای اولیه، مانند مرمی و مهمات دیگر شان بسیار زود به پایان می‌رسید. بالاخره ایالات متحده امریکا مجبور می‌شد وارد عمل شود. ویتنی به عنوان درسی از گذشته می‌گوید: «ما باید حالا به جای صدها هزار بمب، پول زیادی را برای مهمات هوشمند و قابل کنترول سرمایه‌گذاری کنیم.»
سوین بیسکوپ، مدیر انستیتوت اگمونت بلجیم، نیز امید اروپا برای خودکفایی را با همکاری بیشتر در زمینه های هزینه های دفاعی و سرمایه‌گزاری‌ها مرتبط می‌داند. او می‌گوید وقتی علایق و منافع امریکا با اروپایی ها مطابقت نداشته باشد، اروپا چاره دیگری ندارد جز اینکه سرنوشت خود را خود در دست گیرد. بیسکوپ در مصاحبه ای با دویچه وله با اشاره به این سیاست ترامپ که "نخست امریکا"، می گوید که از همین خاطر باید موضعگیری "نخست اروپا" را اختیار کرد.
متکی به کمک های ایالات متحده امریکا
بیسکوپ یک تهدید از جانب روسیه را، که همیشه تصور شده است، بعید می‌داند. او می‌گوید روسیه ضعیف‌تر از آن است که پنداشته می‌شد. به قول وی ۲۸ کشور اتحادیه اروپا با جمعاً ۱،۵ میلیون سرباز خود قوی‌تر اند، اما نه به اندازه کافی. بیسکوپ می‌افزاید: «وقتی مسأله بر سر اعزام نیروها به خارج از قلمرو ما باشد، این کار را بدون ایالات متحده امریکا انجام داده نمی‌توانیم، زیرا ما روی تجهیزات استراتیژیک، مانند حمل و نقل در مسافت های دور، ماهواره ها، هواپیماهای بی سرنشین و سوخت گیری هوایی، سرمایه گذاری نکرده ایم.»
به گفته بیسکوپ رشد این توانایی ها باید اولویت داشته باشد. او امیدوار است که مرکل و ماکرون یک گروه هسته ای کشورهای را تشکیل بدهند که هزینه های این تجهیزات گران‌قیمت را به دوش بگیرند، و این کار به تنهایی مشکل است.
برونو لِتِه کارشناس ناتو در بنیاد امریکایی موسوم به "صندوق مارشال آلمان" معتقد است که اروپا، با آنکه یکی از قوی‌ترین و پیشرفته ترین نیرو‌های نظامی در جهان را دارد، خودش خود را فلج می‌سازد. او می‌گوید: «بدون ظرفیت‌های منحصر به فرد ایالات متحده در ناتو، اروپا باید برای ایجاد دفاع مؤثر خود مبارزه کند.» به قول وی در اروپا از جمله در بخش های استخباراتی و نظارتی خلاء وجود دارد.
چتر هسته ای تأثیرگذار است
ویتنی به یک نکته دیگر نیز اشاره می‌کند، و آن امنیت در سایه سلاح های اتومی امریکاست. ویتنی می‌گوید هرچند روسیه در حال حاضر قادر است، ولی مایل نیست به کشورهای حوزه بالتیک حمله کند، اما اگر در رابطه با تضمین هسته یی ایالات متحده شک و تردیدی داشته باشد، این موضعیگری اش تغییر خواهد کرد.
ویتنی می‌افزاید با توجه به عدم شفافیت در روابط اروپا و بریتانیا، پیش از بریگزیت، فرانسوی‌ها وظیفه عامل بازدارنده هسته یی اروپا را به دوش خواهند گرفت. "آنها مجبور خواهند شد که برای سراسر اروپا نه تنها فن‌آوری های خود را گسترش بدهند، بلکه موضعگیری خویش را نیز تغییر بدهند". به باور ویتنی این مسأله در مورد آلمانی‌ها نیز همین‌گونه است، که در حال حاضر هنوز ترجیح میدهند زیر چتر هسته یی ایالات متحده امریکا قرار داشته باشند، تا زیر چتر هسته یی فرانسه. ویتنی خاطر نشان می‌سازد که از طریق همکاری‌های بیشتر باید بر این مسایل غلبه صورت گیرد.
تری شولتس/ ص. ا.