آلمان؛ فقر در یک کشور غنی
۱۴۰۱ مهر ۲۰, چهارشنبه
بی سرپناه هایی که شب‌ها در خیابان‌ها می‌خوابند، مادرانی که از وعده غذایی خود برای تغذیه بهتر فرزندانشان منصرف می‌شوند، بازنشسته‌هایی که در جستجوی یک لقمه نان حتی ناگزیر می‌شوند تا از زباله دانی ها بوتل های چند بار مصرف را جمع آوری کنند تا در بدل هربوتل چند سنتی کسب کنند. با آنکه آلمان یکی از کشورهای غنی جهان محسوب می شود، اما در این کشور ۸/۱۳ میلیون تن با خطر فقر مواجه اند و یا با فقر گرفتار اند. در گزارش اخیر انجمن رفاه و برابری آلمان که روز دوشنبه زیر عنوان «ثروت و فقر در سال ۲۰۲۲» منتشر شده است، از افزایش شکاف میان فقرا و ثروتمندان آلمان ابراز نگرانی شده است.
با آنهم، براساس این گزارش چنین وضعیتی به این مفهوم نیست که مردم به دلیل عدم دریافت کمک گرسنه می‌مانند و یا آنان را یخ می‌زند. و این گونه هم نیست که این مردم به دلیل عدم دسترسی به خدمات ابتدایی صحی در اثر بیماری‌ها جان بدهند.
۱۳ میلیون نفر در آلمان در سال ۲۰۲۱ در خطر فقر بودند
به باور دانشمندان علوم اجتماعی، بین فقر مطلق و فقر نسبی که انسان‌ها نتوانند به بخشی از نیازمندی‌های ابتدایی خود دسترسی داشته باشند تفاوت هایی وجود دارد.
توزیع نابرابر ثروت
در فهرست ثروتمندترین کشورهای جهان که آخرین بار در سال ۲۰۲۱ از نوبررسی و منتشر شده است، آلمان رتبه بیستم را دارد. این رتبه بندی بر اساس رفاه کشورها و با ارزیابی تولید ناخالص داخلی سرانه آنها مشخص می‌شود؛ یعنی ارزش تمام اجناس و کالاهای تولید شده در کشور را جمع کرده و عدد حاصل آن را بر تعداد ساکنان کشور مورد نظر تقسیم می کنند. در آلمان این درآمد سرانه برای هر نفر ۵۰ هزار و ۷۰۰ دالر امریکایی بود. در این ارزیابی درآمد سالیانه سرانه همه شهروندان از نوزادان تا سالمندان بررسی می شود.
به صورت مقایسوی، ثروتمندترین کشور جهان لوکزامبورگ می باشد که کوچکترین کشور اروپایی است. در این کشور درآمد سالیانه هر فرد در سال ۲۰۲۱ به حدود ۱۳۶ هزار و ۷۰۰ دالر امریکایی می رسید. در برابر فقیرترین ده کشور جهان در افریقا موقعیت دارند که از جمله فقیر ترین آنها بروندی می باشد. درآمد سالیانه سرانه در این کشور فقیر افریقایی به ۲۷۰ دالر امریکایی می رسد.
تعریف متفاوت از فقر
با توجه به وضعیت بسیاری از مردم جهان که در فقیرترین کشورها و در فقر مطلق زندگی می کنند، مردم اروپا با فقر نسبی مواجه اند. بیشترین معضل در اروپا محدودیت های مالی است و اکثر افرادی که با چنین وضعیت مواجه اند، باید دقت کنند که مصارف ماهانه خود را چگونه تأمین کنند.
در کشورهای عضو اتحادیه اروپا افرادی را در معرض فقر می خوانند که کمتر از ۶۰ درصد درآمد سرانه کشور مربوطه اش را داشته باشند. در صورتی که درآمدش کمتر از ۵۰ درصد درآمد سرانه در آن کشور باشد، آن فرد فقیر خوانده می شود.
فقر در آلمان به وضعیت "انفجار" رسیده است
در آلمان، افرادی که تنها زندگی می کنند و درآمد ماهانه شان کمتر از ۱۱۴۸ یورو باشد، فقیر خوانده می شوند. مرز فقر برای پدر یا مادری که به تنهایی مسئولیت مراقبت از یک طفل را داشته باشد، ۱۴۹۲ یورو و برای زوجی با دو کودک ۲۴۱۰ یورو می‌باشد. البته این مبلغ باید بعد از پرداخت مالیات و بیمه اجتماعی، به علاوه کمک‌های دولتی مانند کمک تکمیلی در کرایه خانه و پول حمایت از اطفال به این میزان برسد.
فقیر با وجود تضمین نیازهای اساسی زندگی
آلمان یک نظام سوسیال دارد. اگر کسی بیکار باشد و یا در بازار کار، کاری پیدا نتواند و خودش درآمد نداشته باشد، ماهانه مبلغی پول برای تامین نیازهای اساسی زندگی اش دریافت می کند. این پول مصارف خوراک، کرایه خانه، مصارف آب و گاز و نیز هزینه بیمه صحی را در بر می گیرد. رقم افراد نیازمند به این کمک ها در سال ۲۰۲۰ در آلمان به ۳/۵ میلیون تن می رسید.
مبلغ پولی که تنها برای مصارف روزمره به شمول مواد خوراکی، لباس، مواد بهداشتی، وسایل خانه، اینترنت، تلفون و برق به افراد بیکار داده می‌شود، برای هر فرد ۴۴۹ یورو در ماه می باشد. در صورتی که یک زوج دریافت‌کننده کمک اجتماعی باشد، پول ماهانه آنها کمتر شده و هر یک ۴۰۴ یورو کمک اجتماعی کسب می‌کند. برای هر کودک به تناسب سن میان ۲۸۵ تا ۳۷۶ یورو کمک می شود.
یک فرد برای مصارف ماهانه چقدر پول نیاز دارد
انجمن های رفاه عامه انتقاد می کنند که مقدار پولی که برای تامین نیازهای اساسی زندگی در نظر گرفته شده است، از مردم در برابر فقر محافظت نمی‌تواند و برای سهم گرفتن افراد نیازمند «در زندگی اجتماعی» کافی نمی باشد.
حکومت فدرال آلمان در نظر دارد که پول حمایت اجتماعی افراد در سال آینده ماهانه برای هر فرد به ۵۰۲ یورو افزایش بدهد. اما به گفته کارشناسان، این مقدار پول نیز در ماه کافی نمی باشد. به گفته کریستوف نوتیگ، پژوهشگر فقر، یک فرد به ۶۵۰ یورو در ماه نیاز دارد تا دست کم به تغذیه سالم دسترسی داشته باشد.
بازنشسته ها نیز با مشکل مالی مواجه اند
تشدید تورم و افزایش بهای مواد اولیه زندگی در آلمان وضعیت افراد بازنشسته در این کشور را نیز با دشواری مواجه ساخته است. روز تا روز بهای مواد خوراکی به شمول نان، شیر، میوه و سبزیجات افزایش می یابد. برخی افراد بازنشسته که تا حال قادر بودند با پول بازنشستگی خود نیازهای خود را تامین کنند، اکنون مجبور می شوند تا به اعانه خوراکی مراجعه کنند. در سال ۲۰۲۰ میلادی ۱/۱ میلیون تن از چنین کمک ها استفاده می کردند و اکنون براساس گمانه زنی ها این رقم به دو میلیون تن رسیده است.
فقر پنهان
با آنکه دفاتر کمک های اجتماعی برای افرادی که نیاز به کمک داشته باشند، حمایت هایی را ارائه می کنند، و افراد بازنشسته و یا کسانی که درآمد کمتر دارند می توانند که درخواست حمایت مالی از این مراجع نمایند، اما اکثر مردم از مراجعه به چنین دفاتر خجالت می کشند و نمی توانند که خود را فرد نیازمند به کمک های اجتماعی معرفی کنند.
بسته کمکی۲۰۰ میلیارد یورویی آلمان برای مقابله با بحران انرژی
براساس مطالعاتی که در این زمینه انجام یافته اند، دو سوم چنین افرادی ترجیح می دهند که از چنین کمک هایی منصرف گردند و در عوض بیشتر کار کنند. یا هم از زباله دانی ها بوتل ها را جمع آوری می کنند که در بدل آن می توانند چند پولی کسب کنند.
وضعیت بدتر خواهد شد
حکومت فدرال آلمان در نظر دارد تا برای رفع مشکلات ناشی از افزایش بهای انرژی ۲۰۰ میلیارد یورو هزینه نماید. اما براساس برآوردها با این پول نیز نمی تواند مصارف اضافی مرتبط به افزایش بهای انرژی را مرفوع نمود. مصارف زندگی در آینده نیز در آلمان گران خواهند ماند. زیان‌های ناشی از این وضعیت را بیشتر افرادی تجربه و حس خواهند کرد که پس انداز ندارند.