چرا هند در تلاش نزدیکی با طالبان است؟
۱۴۰۳ آبان ۲۵, جمعه
اخیراَ خبرگزاری باختر زیر کنترول اداره طالبان خبر داد که این رژیم اسلام‌گرا اکرام‌الدین کامل را به عنوان قونسل در شهر ممبئی هند معرفی کرده است.
هرچند حکومت هندوستان تا حالا به صورت رسمی در این رابطه ابراز نظر نکرده است، آژانس خبری باختر به نقل از منابعی در وزارت خارجه طالبان گزارش داد که کامل به عنوان «سرپرست قونسلگری امارت اسلامی» مقرر شده است.
باختر گفته است: «او (کامل) فعلاَ در ممبئی است، جایی که وظایف خود به عنوان دیپلمات را به پیش می‌برد.»
بیشتر بخوانید: آیا رویکرد هند نسبت به طالبان تغییر کرده است؟
شیرمحمد عباس استانکزی، معاون امور سیاسی وزارت خارجه طالبان نیز در پستی در شبکه ایکس از مقرری کامل در قونسلگری ممبئی خبر داده است.
سفر مقام هند به کابل
طالبان که در آگست ۲۰۲۱ قدرت را تصرف کردند، تا حالا از سوی هیچ کشوری به شمول هند به رسمیت شناخته نشده اند. در عین زمان، چندین کشور بدون این که اداره طالبان را به رسمیت بشناسند با آن مناسبات ایجاد کرده اند. هند نیز شامل این کشورهاست که برنامه استراتژیک برای گسترش حضور خود در افغانستان دارد.
خبر تقرری دیپلمات طالبان در ممبئی چند روز بعد از آن نشر شد که یک مقام ارشد وزارت خارجه هند از افغانستان دیدار کرد. جی پی سینگ، رئیس بخش دیپلماتیک وزارت خارجه هند در امور پاکستان، ایران و افغانستان، در سفر به کابل با ملا محمد یعقوب و امیرخان متقی، سرپرست‌های وزارت دفاع و خارجه طالبان، و همچنین حامد کرزی رئیس جمهور پیشین افغانستان دیدار کرد.
صفحه اینستاگرام ما را دنبال کنید!
سخنگوی وزارت خارجه هند گفت که این گفتگوها روی «کمک‌های بشری هندوستان که به مردم افغانستان ارائه می‌کند» متمرکز بوده است. به گفته او، در این دیدارها در مورد راه‌های «استفاده جامعه تاجران افغان» از بندر چابهار ایران برای تجارت بین‌المللی نیز گفتگو شده است. هند در اوایل امسال توافقی را با ایران برای توسعه و مدیریت این بندر برای یک دهه دیگر امضا کرد.
تعامل بدون به رسمیت شناسی
هندوستان در سال‌های اخیر محتاطانه تلاش کرده است بدون به رسمیت شناسی اداره طالبان با آن تعامل کند تا از منافع خود در افغانستان محافظت نماید.
هند در ماه جون سال ۲۰۲۲، یک "تیم فنی" را به برای همآهنگی در کار تسلیم دهی کمک‌های بشردوستانه و بررسی چگونگی حمایت از مردم افغانستان به کابل فرستاد. از آن زمان تا کنون طالبان در تلاش استقرار نمایندی خود در دهلی نو بوده اند.
بعداً در ماه جنوری امسال هند در نشستی در کابل شرکت کرد که از سوی طالبان تحت نام "ابتکار همکاری منطقه‌ای" برگزار شده بود. نمایندگان شماری از کشورهای دیگر به شمول روسیه، چین، ایران و پاکستان نیز در این نشست حضور داشتند.
تنزیل افغانستان به "نبود یک مسئله"
شانتی ماریت دی‌سوزا، کارشناس مسایل افغانستان به دویچه‌وله گفت که هند در تلاش است تا به تدریج نفوذ استراتژیک خود در کابل را احیا کند، چیزی که با تسلط طالبان بر افغانستان در آگست سال ۲۰۲۱ از دست رفته بود.
دی‌سوزا که به عنوان رئیس موسسه مطالعات راهبری "مانترایا" در هند کار می‌کند، گفت: "هند ممکن است راه را برای تامین روابط تجاری خود با کشورهای آسیای میانه از طریق بندر چابهار در ایران و خاک افغانستان هموار کند و عمق استراتژیک پاکستان را که این کشور از زمان حاکمیت طالبان در افغانستان به دنبال آن بوده است، از بین ببرد".
به باور این کارشناس امور افغانستان، طالبان نیز خواهان "تعمیق روابط" با هند اند.
مطالب ویدیویی را در صفحه یوتیوب ما ببینید!
دی‌سوزا اذعان کرد که تلاش طالبان برای کسب مشروعیت، با نزدیک شدن این گروه به هند تقویت خواهد شد.
او باور دارد که هرچند واقعیت این است که برای غرب و ایالات متحده افغانستان دیگر "یک مسئله" نیست و این کشورها تنها به گونه مناسبتی گاه ناگاه در مورد نقض حقوق دختران و زنان در این کشور اشاراتی دارند، اما در مقابل در منطقه دیدگاه‌ها چنین نیست. دی‌سوزا گفت: " تقریبا همه همسایه‌های منطقه‌ای افغانستان اهمیت تعامل با امارت اسلامی را درک کرده‌اند، حتی بدون اینکه آن را به رسمیت بشناسند".
مرتبط: پیروزی ترامپ؛ حکومت آینده امریکا چه سیاستی در قبال افغانستان خواهد داشت؟
این کارشناس مسایل افغانستان افزود که حضور نیرومند دهلی‌نو در کابل حتی این امکان را به هند می‌دهد که در مورد موضوعاتی مانند تبعیض علیه زنان در افغانستان بیشتر تاثیرگذار باشد.
دهلی نو می‌خواهد تهدیدات را به حداقل برساند
اجی بیساریا، کمیشنر عالی پیشین هند در امور پاکستان، باور دارد که حضور یک "مقام افغان" در ممبئی یک کمک عملی به جامعه افغان‌ها در هند خواهد بود که هیچ نماینده‌ای برای رسیدگی به مسایل کشور شان ندارند.
بیشتر بخوانید: طالبان: توزیع پاسپورت در قونسلگری افغانستان در ممبئی شروع شد
بیساریا به دویچه‌وله گفت: "این بخشی از سیاست هند برای تعامل دقیق و عملی با حاکمان دی فاکتوی افغانستان است. یک تیم تخنیکی هند در کابل حضور دارد که در سطح رسمی با مقام‌های طالبان در ارتباط است."
او گمانه زنی می‌کند که انتظار حداقلی هند از طالبان این است که مانند دهه ۹۰ تهدیدی به امنیت ملی هند ایجاد نکنند و در بهترین حالت از منافع دهلی‌نو در افغانستان یا چابهار محافظت کنند.
چین و ایران قبلا دیپلمات‌های طالبان را پذیرفته اند
سفارت افغانستان در دهلی‌نو در اوکتوبر سال گذشته فعالیت‌هایش را متوقف ساخت. آن زمان این سفارت در اعلامیه‌ای این اقدام را به یک سلسله مشکلات از جمله همکاری نکردن دولت هند پیوند داد. پس از آن فرید ماموندزی که در حکومت پیشین افغانستان به حیث سفیر در هند گماشته شده بود، با ترک دهلی نو و بر نگشتن به هند، به نحوی خلای رهبری ایجاد کرد.
گاددام دارمندره، فرستاده پیشین هند به ایران به دویچه‌وله گفت که گماشته شدن یک نماینده جدید در ممبئی نشانه‌ای از یک اقدام دشوار و در عین زمان عملگرایانه است.
دارمندره افزود: "روابط طالبان و پاکستان تیره است. ایران و چین به طالبان اجازه داده اند تا کنترول سفارت‌های افغانستان در تهران و پیکنگ را به دست گیرند. بنابراین، منطقی است که ما منافع ملی خود را در نظر داشته باشیم".