اقتصاد جهانی سبز و فرصتهای شغلی تازه
۱۳۸۷ بهمن ۳۰, چهارشنبهآخیم اشتاینر، مدیر آلمانی برنامهی محیط زیست سازمان ملل، گردهمایی یکهفتهای وزیران محیط زیست را در نایروبی، پایتخت کنیا، با یک سخنرانی آتشین با نام "زایش فرصتها از بطن بحران" بازگشایی کرد.
او در سخنرانی خود بحران اقتصادی جهانی را مد نظر داشت. از نظر او نباید از بستههای اقتصادی بیلیونی سوءاستفاده شود، چنان که این امر تاکنون اتفاق افتاده است. اشتاینر بر این باور است که باید دربارهی نحوهی هزینهی سرمایهها، تحقیقاتی بهعمل آید تا مشخص شود، برای چه کسانی یا ایجاد کدام فرصتهای شغلیای بهکار رفتهاند.
وی همچنین به نسل آینده اشاره کرد که باید از پس چنین بدهیهای مالی گستردهای برآید. موافقتنامهی "اقتصاد سبز جهانی" درست از همین نقطه آغاز میکند. از اولویتهای این برنامهی اقتصادی، انرژیهای مقرون بهصرفه در صنعت ترابری و محصولات تجدیدپذیر تکنولوژی هستند.
موضوع اصلی این گردهمایی موافقتنامهایجهانی برای دستیابی به اقتصاد سبز جهانی و طبیعتمحور است که هیأتهایی از ۱۴۰ کشور جهان قرار است تا جمعه (۲۰ فوریه- ۲اسفند) به آن بپردازند.
ادوارد باربیر، اقتصاددان آمریکایی از دانشگاه وایومینگ و نویسندهی پژوهشی ارائه شده در نشست روز دوشنبه (۱۶ فوریه - ۲۸ بهمن)، بر این باور است که سرمایهگذاریهای گسترده برای طبیعتیاری، تغییرات زیست-محیطی و کاربرد روشهای طبیعتمحور در صنعت باعث ایجاد میلیونها فرصت شغلی و جلوگیری از بحرانهای اقتصادی میشوند. این پژوهش با یاری سازمان همکاری و توسعه و بانک جهانی انجام شده است.
تحولات صنعتی به نفع محیط زیست
از نظر این استاد دانشگاه، بحران اقتصاد جهانی در گام نخست محصول بحران سال گذشته در بخشهای اقتصاد، نفت و مواد غذایی بوده است. به عقیدهی وی اگر اقتصاد دوران پیش از بحران احیا شود، ممکن است تعدادی فرصت شغلی نیز بهدنبال آن بهدست بیاید، اما علتهای اساسی بحران اقتصادی همچنان پابرجا خواهند ماند. افزون بر این، تحولات اقلیمی و کمبود آب نیز به مشکلات جهانی افزوده خواهند شد. بههمین دلیل باید به این مشکلات پرداخت و همزمان فعالیتهای لازم را برای پذیرش و اجرای توافقنامهی جدید اقتصاد سبز در جهان آغاز کرد.
از دید باربیر، دستکم یک درصد تولید ناخالص ملی کشورهای صنعتی باید صرف شاخههای اقتصادی سبز و طبیعتمحور شود. او برای نمونه به کشور کره اشاره میکند که با تمهیدات اقتصادی خود رقمی سه برابر این میزان را برای چنین تغییراتی در صنعت و تکنولوژی در نظر گرفته است.
در حال حاضر، از جمله پویاترین بخشهای اقتصادی، انرژیهای تجدیدپذیر و مقرون بهصرفه و نیز الگوهای حملونقل بیضرر برای محیط زیست هستند. بعضی از دولتها تصمیم دارند در بخش انرژیهای سبز و طبیعتمحور سرمایهگذاری کنند، زیرا امکان ایجاد فرصتهای شغلی با آنها بسیار است.
رویکرد مثبت دولت جدید آمریکا
ایالات متحدهی آمریکا در بستهی اقتصادی خود ۱۰۰ میلیارد دلار بهسرمایهگذاریهای زیستمحیطی اختصاص داده که میتواند دو میلیون شغل جدید ایجاد کند.
وزیران محیط زیست با کلیت طرح اقتصاد سبز جهانی موافق هستند؛ اما اکنون مشکلی اصلی توضیح این امر برای وزیران اقتصاد و دارایی و کسب موافقت آنهاست. برای نمونه انتظار میرود دربارهی موضوع ممنوعیت استفاده از جیوه در برخی صنایع بحثهایی جدی آغاز شود.
ایالات متحدهی آمریکا مواضع خود را در این فاصله بهشدت تغییر داده و نقش مهمی در بحثهای کنونی ایفا میکند. پس از تغییر موضع مثبت آمریکا، اکنون نگرانی از جانب چین و هند است که باید ممنوعیت جیوه را بپذیرند.
در گردهمایی نایروبی باید دربارهی قراردادی جهانی بهمنظور ممنوعیت جیوه در صنعت بهدلیل زیانهای گستردهی آن بحث شود. اگر خوشبینی برخی کارشناسان درست باشد، ممنوعیت نهایی کاربرد و تجارت فلز سمی جیوه، تصویب خواهد شد. برای بسیاری از کشورهای جهان سیاست اروپا در زمینهی کاربرد جیوه یک الگو محسوب میشود.