جرم زیست محیطی و متهمان آن

محمود احمدی‌نژاد در بیانیه ‌خود ابراز تاسف کرده که حفاظت از منابع طبیعی با وجود گسترش "تفکر دهکده جهانی" و با وجود کنوانسیون‌ها و پروتکل‌های زیست محیطی، نادیده گرفته می‌شوند.

احمدی‌نژاد در این پیام از آسیب‌های سنگین جنگ هشت ساله با عراق و آلودگی اکوسیستم و منابع آب و خاک ایران به دلیل به‌کار گیری سلاح شیمیایی توسط صدام حسین یاد کرده است. به تاکید وی، تردد ناوهای جنگی، نشت نفت، آنش سوزی در نفت‌کش‌ها وچاه‌های نفت در خلیج فارس، به تخریب اکوسیستم و تنوع زیستی دریایی، افزایش آلودگی‌های آبی، خشک شدن تالاب‌ها و رودخانه‌های مشترک در منطقه منجر شده‌اند.

احمدی‌نژاد خواستار این شده که حفظ محیط زیست و منابع طبیعی در هنگام وقوع نزاع‌های مسلحانه و جنگ تضمین شوند. وی به سازمان ملل پیشنهاد کرده که برای کاهش فشارهای ناشی از جنگ بر پیکره طبیعت و منابع طبیعی، معاهده‌ای علیه تخریب و آلودگی محیط زیست در جهت تعیین مصادیق "جرم محیط زیستی" تدوین کند.

بی‌توجهی به محیط زیست در ایران

احمدی‌نژاد خواستار تعهد جهانیان به حراست از منابع طبیعی و محیط زیست است. اما آیا مسئولان جمهوری اسلامی، در داخل کشور نگاهی دوستانه و حمایتگرانه به طبیعت دارند؟

سام خسروی فرد، کارشناس محیط زیست به دویچه‌وله می‌گوید: « مهم‌ترین عامل تخریب محیط زیست، افزایش جمعیت است. وقتی ما برای ازدیاد جمعیت تبلیغ می‌کنیم، در واقع داریم علیه محیط زیست حرف می‌زنیم. ما نزدیک به ۲۷۰ تالاب را در ایران خشک کرده‌ایم. اگر قرار است کسی جنایتکار زیست محیطی محسوب شود، باید اول خودمان را بررسی کنیم. وزارت‌خانه‌ها و سازمان‌های دولتی که گوشه‌و کنار ایران را با سدسازی، جاده سازی، شهرک سازی و توسعه صنعتی از بین برده‌اند، این‌ها اولویت پیگیری دارند.»

سام خسروی‌فرد احتمال می‌دهد که اشاره احمدی‌نژاد به جنگ و محیط زیست، غنیمت شمردن فرصت برای دریافت خسارت از عراق باشد: « بررسی‌های زیادی کردند تا میزان غرامت و تخریب محیط زیست در پی جنگ برآورد شود تا ایران بر اساس آن اقامه دعوی کند. اما این موضوع هنوز بی‌نتیجه مانده است.»

پیام احمدی‌نژاد به مناسبت روز جهانی منع بهره‌برداری از محیط زیست در جنگ، در حالی فرستاده می‌شود که دریاچه ارومیه در زمان صلح به بهانه توسعه و جاده سازی خشک شده، پارک ملی گلستان در پی سد سازی آسیب دیده و قدیمی‌ترین باغ گیاه‌شناسی در نوشهر نیز در معرض تخریب قرار دارد.

۵۰۰ مورد آتش‌سوزی در جنگل‌های مریوان و سربالا تامل برانگیز هستند. نابودی منابع طبیعی کردستان زیر چشم سازمان‌های دولتی صورت می‌گیرد و زنجیره‌ای از تخریب در حیات وحش، گیاهان و مراتع ایجاد می‌کند.

نابودی جنگل‌های مرزی

مسعود کردپور، روزنامه‌نگار و فعال مدنی در مریوان با ذکر نکات یاد شده، در باره دلیل این آتش‌سوزی‌ها و تکرار آن‌ها می‌گوید:« صدها هکتار جنگل در مناطق زاگرس و بخصوص در نوار مرزی با عراق از بین رفته و این به دلیل درگیری میان نیروهای دولتی و قاچاقچیان یا گروه‌های اپوزیسیون است. نیروهای دولتی درتعقیب این گروه‌ها آن‌ها را به توپ می‌بندند. جنگل‌ها هم که بر اثر بارندگی کم، خشک شده‌اند با هر جرقه آتش می‌گیرند.»

کردپور پیشنهاد می‌کند که دولت به‌جای پیشنهاد به نهادهای بین‌المللی‌، به کارآیی مدیریت خود در داخل فکر کند و برای معاش مردم کرد چاره‌ای بیندیشد که آن‌ها ناگزیر به کشتزار کردن جنگل، فروش سنجاب یا داد و ستد قاچاق نشوند.

مهیندخت مصباح

تحریریه: جواد طالعی