حدف چهار صفر از پول ایران؛ بحثی جدید پیرامون طرحی قدیمی

موضوع اصلاح نظام پولی ایران، موضوع جدیدی نیست. تورم شدید و کاهش ارزش واحد پول کشور اصلاح نظام پولی را الزامی کرده است. موضوعی که بارها از سوی مقامات و کارشناسان مطرح شده، اما تا این لحظه اقدامی برای اجرای آن صورت نگرفته بود.

خبرگزاری رسمی جمهوری اسلامی ایران (ایرنا) روز سه‌شنبه ۲۷ فروردین (۱۶ آوریل) با انتشار گزارشی اعلام کرده که طرح اصلاح نظام پولی ایران برای بررسی به کمیسیون اقتصادی دولت روحانی تحویل داده شده است.

به کانال دویچه وله فارسی در تلگرام بپیوندید

طرح اصلاح نظام پولی توسط بانک مرکزی ایران تهیه شده است. خبرگزاری آلمان نیز با انتشار گزارشی درباره طرح اصلاح نظام پولی ایران خبر داده که این طرح در ماه ژانویه سال جاری توسط عبدالناصر همتی، رئیس بانک مرکزی ایران تهیه شده است.

دامنه اصلاح نظام پولی

این طرح چند تغییر جدی را شامل می‌شود. نخست تغییر واحد پول ایران است. بر اساس این طرح، قرار است واحد پول ایران از ریال به تومان تغییر کند.

مهم‌ترین تغییر برخاسته از اصلاح واحد پولی ایران، حذف چهار صفر از "پول ملی" اعلام شده است. به این ترتیب هر تومان جدید معادل ۱۰ هزار ریال سابق و یکصد ریال جدید خواهد بود.

خبرگزاری آلمان در گزارش خود به تشدید تورم و افزایش فشارهای اقتصادی در سایه تحریم‌های ایران از سوی ایالات متحده آمریکا اشاره کرده و این مشکلات را از علت‌های اصلی طرح اصلاح واحد پولی ایران قلمداد کرده است.

خبرگزاری آلمان پیشبینی کرده است که با کاهش درآمدهای ارزی ایران از قبل صادرات نفت خام، فشارهای اقتصادی بر این کشور افزایش خواهد یافت.

در طرح اصلاح نظام پولی ایران، یک بازه زمانی دو ساله پیشبینی شده است. دولت موظف شده است پس از تصویب این طرح و آغاز اجرای آن، ظرف مدت زمان یادشده، اسکناس‌ها و سکه‌های موجود در بازار را جمع‌آوری کند.

الزام اصلاح نظام پولی ایران

مهم‌ترین علت ضرورت اصلاح نظام پولی ایران، کاهش ارزش واحد پول ایران در قیاس با ارز کشورهای دیگر و همچنین تورم اعلام شده است. به عنوان نمونه شاخص بهای کالاها و خدمات مصرفی در ایران از سال ۱۳۵۰ تا سال ۱۳۹۷ افزایشی بیش از ۲۷۰۰ برابر داشته است.

این در حالی است که بر اساس گزارش ایرنا، «بزرگ‌ترین قطع اسکناس با احتساب ایران‌چک بانک مرکزی در این مدت متناسب با نرخ تورم تعدیل نشده و تنها ۵۰ برابر (از 10 هزار به 500 هزار ریال) افزایش یافته است.»

حجم بالای پول در گردش، استهلاک اسکناس به دلیل نگهداری در حجم بالا، هزینه چاپ اسکناس و استهلاک بالای دستگا‌ه‌های خودپرداز و پول‌شمار از دلایل ضرورت اجرای اصلاح نظام پولی ایران اعلام شده است.

از دلایل اصلی الزام اجرای اصلاح نظام پولی ایران می‌توان به وجود تورم مزمن و کاهش قدرت خرید واحد پول ایران اشاره کرد.

خبرگزاری ایرنا در ضمن به مشکلات دیگر نیز از جمله "استفاده از ارقام بزرگ در مبادلات ساده روزمره" و "مسائل محاسباتی" ناشی از کار با ارقام بزرگ و همچنین خروج سکه از چرخه مبادلات اقتصادی نیز اشاره کرده است.