اثرات کاهش ارزش دلار بر اقتصاد اروپا

روز دهم ژوئن امسال، در حالی که وزرای دارائی اتحادیه اروپا بر سر به جریان انداختن یورو در مالتا و قبرس به رایزنی مشغول بودند، واحد پول اروپا رکورد تاریخی خود را شکست و نرخ برابری آن به بیش از یک دلار و ۳۷ سنت رسید.

هشت سال و نیم پیش، هنگامی که برای نخستین بار یورو جای واحدهای پول کشورهای اروپائی را گرفت، ارزش برابری آن معادل یک دلار و ۱۷ سنت بود. در سال ۲۰۰۰ یک یورو با ۸۰ سنت آمریکا برابری می کرد. به این ترتیب، ظرف هفت سال، ارزش یورو نسبت به دلار بیش از ۴۰ درصد بالا رفت.

یکی از دلایل اصلی افزایش ارزش یورو، تثبیت رشد اقتصادی کشورهای عضو اتحادیه اروپا است. خانم "گرترود تراود" رئیس بخش اقتصاد ملی بانک ایالت هسن در این مورد می گوید: " یورو به این دلیل قوی است که از یک سو پایه‌اقتصاد اروپا تقویت شده و از سوی دیگر روی افزایش مجدد بهره بانک مرکزی اروپا حساب می شود. در حالی که در آمریکا وضعیت برعکس است. آنجا اقتصاد به سمت ضعف پیش می رود. بنا‌براین، همه چیز به سود یورو و به زیان دلار است".

یک کارشناس ارز که برای یکی از بانک‌های بزرگ فرانکفورت کار می‌کند، بحران بازار مستغلات و مسکن در آمریکا را مهمترین دلیل کاهش ارزش دلار می داند. به نظر او، این بحران می‌تواند به سایر شاخه‌های اقتصاد سرایت کند و سبب کاهش شدید رشد اقتصادی آمریکا شود.

مجموعه این نگرانی‌ها، بر ارزش دلار تاثیر منفی می‌نهد. در نهایت، قوی شدن یورو نشان می دهد که واحد پول اروپا خود را تثبیت کرده و برای بسیاری از سرمایه گذاران جذاب شده است. به ویژه سرمایه گذاران خارجی فکر می‌کنند پول در آلمان است و در این کشور باید سرمایه گذاری کرد. فیدل هلمر، از مدیران یک گروه بانکی در این مورد اظهار می‌دارد: "آدم‌ها وقتی می‌بینند که یورو چه روند مثبتی داشته است، ترجیح می‌دهند به جای سرمایه گذاری در آمریکا، که در آن از ترکیدن حباب مستغلات سخن گفته می‌شود، در اقتصادی سرمایه گذاری کنند که هم خودش با ثبات است و هم واحد پولش. در آمریکا، به صورت عمومی، موقعیت به خوبی اتحادیه اروپا نیست".

روند افزایش نرخ برابری یورو، دست کم در درازمدت پایان نخواهد یافت. به ویژه اگر نشانه‌های ضعف اقتصاد آمریکا بیشتر آشکار شود، دلار باز هم سقوط بیشتری خواهد کرد. اما آیا افزایش ارزش یورو برای قاره اروپا سودمند است؟

اقتصاد بسیاری از کشورهای بزرگ عضو اتحادیه اروپا به صادرات وابسته است. در نتیجه افزایش ارزش یورو، قدرت خرید کشورهای وارد‌کننده کاهش می یابد. این امر به ویژه در مورد کشورهای نفت خیز مصداق دارد که بابت فروش نفت خود دلار دریافت می‌کنند. این کشورها مجبورند برای پرداخت بهای خریدهای خود، دلار را تبدیل کنند.

همزمان با افزایش نرخ برابری یورو، بهای هر بشکه نفت خام در بازارهای جهانی تا ۷۹ دلار بالا رفت. با این همه، کارشناسان بنیاد پژوهش‌های اقتصادی آلمان معتقدند که این دو امر، در شرایط فعلی، اثر چندان زیادی بر تحرک اقتصادی آلمان نخواهد داشت.

اشتفان کوتس از پژوهشگران این بنیاد عقیده دارد که کاهش نرخ برابری دلار سبب می شود کشورهای اروپائی بتوانند گرانی بهای نفت را جبران کنند، زیرا نفت در سراسر جهان با دلار معامله می شود و نه با یورو.

دلیل دیگر خوش بینی کارشناسان این است که وضعیت بازار داخلی آلمان اخیرا بهبود یافته و این امر می‌تواند کسری احتمالی درآمدهای صادراتی را تا حدی جبران کند. در عین حال، نرخ کالاها و خدمات صادراتی آلمان، نسبت به سایر کشورهای اروپائی، نوسان کمتری دارد. از این رو، تغییر قیمت، بر حجم صادرات کمتر اثر می‌نهد.

افزایش نرخ برابری یورو، در عین حال، قدرت خرید شهروندان عادی اروپا را، در سفر به کشورهای خارج از قاره خود، افزایش می‌دهد.