انتخابات در الجزایر: نارضایتی عمومی و بحران اقتصادی
۱۳۹۶ اردیبهشت ۱۴, پنجشنبه
سایت خبری شبکه یک آلمان گزارشی از خبرنگار خود، ینس بورشرز، درباره اوضاع اجتماعی الجزایر در آستانه برگزاری انتخابات پارلمانی این کشور منتشر کرده است. بر اساس این گزارش، فساد و نابسامانی‌های اجتماعی در الجزایر باعث ناخشنودی عمومی مردم این کشور شده است.
الجزایر دستخوش یک بحران اقتصادی جدی است. مردم این کشور نیز باور خود را نسبت به کارآمدی دولت برای غلبه بر این نابسامانی‌ها از دست داده‌اند.
الجزایر برای آلمان و کشورهای اروپایی دیگر بسیار اهمیت دارد. اهمیتی که صرفا از جنس اقتصادی نیست. موضوع مبارزه با تروریسم، بحران سیاسی حاکم بر لیبی و نقش این کشور در سیاست‌های مهاجرتی اروپا از جمله محورهایی هستند که اهمیت سیاسی الجزایر را برای آلمان و اتحادیه اروپا رقم می‌زنند.
اما الجزایر شرایط بسیار سختی را تجربه می‌کند. مردم این کشور امید خود را به بهبود اوضاع از دست داده‌اند و از این رو، روشن نیست که چند درصد از صاحبان حق رای به پای صندوق‌های انتخابات بروند.
نارضایتی از کارکرد دولت و نمایندگان آشکارا بسیار بزرگ و فراگیر است. سیستم سیاسی الجزایر به‌شدت ناشفاف و فاسد است. و این کشور، به‌رغم ذخایر غنی نفت خود، با بحرانی اقتصادی دست و پنجه نرم می‌کند.
دولت و شهروندان
بسیاری از مردم الجزایر اعتماد خود به صاحبان قدرت سیاسی را از دست داده‌اند و این موضوعی است که مسئولان مملکتی هم به آن آگاهی دارند. مردم نیز از ابراز نارضایتی خود ابایی ندارند.
شکاف بین دولت و مردم بسیار عمیق است. در کارزار انتخاباتی احزاب و کاندیداها، اثری از ایده‌های سیاسی نیست. بیشتر تلاش می‌شود، مردم را به شرکت در انتخابات ترغیب کنند. اما دارندگان حق رای از خود می‌پرسند که چرا باید به پای صندوق‌های رای بروند؟
اینکه مردم تمایلی به شرکت در انتخابات ندارند، یک علت بیشتر ندارد و آن اینکه دولت برای مردم آنگونه که باید و شاید کاری انجام نمی‌دهد. امکانات بهداشتی و درمانی ناکافی است. به اندازه کافی بیمارستان وجود ندارد، فرصت‌های شغلی به حد کافی ایجاد نمی‌شود و از همه این موارد گذشته، دولت برای شهروندانش احترام و عزتی قائل نیست.
یک رئیس جمهور بیمار اما بسیار قدرتمند
نظام سیاسی الجزایر نظامی رئیس‌جمهورمحور است. حال ۱۸ سال است که مقام ریاست جمهوری با نام یک نفر گره خورده است: عبدالعزیز بوتفلیقه. بوتفلیقه اما سال‌هاست که از بیماری رنج می‌برد. او به علت همین بیماری نه در مجامع عمومی ظاهر می‌شود و نه پیامی برای مردم کشورش می‌فرستد.
به واسطه همین غیبت و سکوت است که وزیر سابق ارتباطات کشور، عبدالعزیز رحابی، درباره آرایش قوا در الجزایر به درستی می‌پرسد: «قدرت سیاسی در الجزایر دست کیست؟» و خودش در پاسخ می‌گوید: «تا آنجا که من می‌دانم، قدرت سیاسی در دست نهادها نیست. این پارلمان نیست که دولت را کنترل می‌کند. قدرت دست قوه قضائیه هم نیست، چون قاضیان در این کشور از استقلال نظر و رای برخوردار نیستند.»
نارضایتی از عدم شفافیت
قدرت سیاسی در الجزایر ساختار بس پیچیده‌ای دارد و به دشواری می‌توان به سرنخ قدرت در این کشور رسید. اعضای خانواده رئیس جمهور بیمار این کشور بی‌تردید نقش مهمی در سیاست ایفا می‌کنند. اما سران ارتش و سازمان اطلاعات این کشور نیز از نفوذ گسترده‌ای برخوردار هستند. ثروتمندان و بازرگانان بزرگ نیز در قدرت سیاسی سهیم‌اند.
بازی بغرنج همه این نیروها در سیاست الجزایر، باعث عدم شفافیت شده است و همین موضوع به بی‌اعتمادی مردم این کشور دامن می‌زند. به نارضایتی عمومی ناشی از ناشفاف بودن ساختار سیاسی کشور ناخرسندی مردم از نابسامانی‌های اقتصادی هم اضافه می‌شود.
پس از کاهش بهای نفت خام در بازارهای جهانی، درآمدهای ارزی کشور نیز رو به کاهش نهاده است. بسیاری از یارانه‌های دولتی و برنامه‌های مربوط به رفاه اجتماعی قربانی کمبود درآمدهای ارزی ناشی از سقوط بهای نفت شده‌اند. و در سایه این نابسامانی‌ها، باندبازی‌ها و فساد مالی گسترش یافته است.
۴۶ درصد جمعیت الجزایر کم‌تر از ۲۵ سال سن دارند. جامعه جوان الجزایر از بیکاری و نداشتن چشم‌اندازی امیدبخش برای آینده رنج می‌برد. آن‌ها در ساختار سیاسی کشور از هیچگونه نقش و نفوذی برخوردار نیستند. عبدالرحمان مبتول، استاد رشته اقتصاد، درباره وضعیت نابسامان زندگی مردم در الجزایر می‌گوید: «وقتی که دولت به اخلاق پایبند نیست، نمی‌توان از مردم انتظار از خودگذشتگی داشت.»
بیشتر بخوانید: بیماری رئیس‌جمهور الجزایر و بحث درباره جانشین او
دولت برای بهبود اوضاع اقتصادی و اجتماعی تلاش چندانی نکرده و هیچ برنامه مشخصی برای اصلاحات پیشنهاد نداده است.
دولت مانع از اصلاحات است
این استاد رشته اقتصاد به نبود تمایل برای انجام اصلاحات اشاره می‌کند. مبتول می‌گوید: «من طرفدار اصلاحات هستم. اکثریت جامعه طرفدار اصلاحات است. اما هیچ حرکت سازمان‌یافته‌ای در این راستا صورت نمی‌گیرد. و در دستگاه سیاسی حاکم، اقلیتی سازمان‌یافته وجود دارد که جلوی اصلاحات را می‌گیرد.»
به نظر نمی‌رسد که انتخابات پارلمانی بتواند تغییری در این وضعیت ایجاد کند. تردیدی نیست که دو حزب بزرگ کشور اکثریت کرسی‌های مجلس را تصاحب خواهند کرد. در عین حال به نظر می‌رسد اکثریت مردم الجزایر به گروهی تعلق داشته باشند که به پای صندوق‌های رای نمی‌روند.