انتشار مجموعه‌اى جديد از گروه راك ميرا • گپى با فرزام رحيمى
۱۳۸۵ تیر ۱۲, دوشنبه
فرزام در گپى با «عصر شنبه» از كم و كيف انتشار اين مجموعه و همچنين مشكلات كار در ايران و خارج كشور سخن مى‌گويد.
(براى شنيدن گپ «عصر شنبه» با فرزام رحيمى و همچنين شنيدن قطعاتى از مجموعه جديد «ميرا» فايل صوتى پايان صفحه را كليك كنيد)
گروه راك ميرا از شروع فعاليت‌هايش تا به حال فراز و نشيبهاى زيادى را پشت سر گذاشته است. حدود دو سال پيش بود كه گروه راك ميرا اولين آلبومش را پس از مدتها انتظار و دوندگی‌هاى بسيار براى گرفتن مجوز منتشر كرد. بعد از انتشار اين آلبوم ، سه نفر از اعضاى ميرا، يعنى بابك آخوندى، گيتاريست، رضا مقدس نوازنده كيببورد و كسرا ابراهيمى نوازنده درامز از جمله به دليل مهاجرت به آلمان و كانادا، به فعاليتشان با گروه پايان دادند.
فرزام رحيمى خواننده ميرا و دارا دارايى باسيست گروه كوشيدند كه كار را پيش ببرند و با آمدن نوازنده‌هايى جديد، يعنى آگاه بهارى نوازنده گيتار الكتريك، آرش مقدم نوازنده درامز و پويا محمودى نوازنده گيتار الكتريك و گيتار اكوستيك گروه ميرا، نه تنها از لحاظ تركيب كه از لحاظ صدا هم رنگ و بويى تازه و متفاوت به خود گرفت.
حاصل اين دوره از تلاشها نيز ضبط چند قطعه تازه و همچنين اجراى كنسرتى پژوهشى در موسسه موسيقى ترانه در تهران بود. حدود چهار ماه پيش فرزام، خواننده و گرداننده گروه ميرا به آمريكا مهاجرت كرد و بدين ترتيب، فعاليت‌هاى گروه هم قطع شد، دست كم با آن تركيبى كه ميرا در اين اواخر داشت.
البته فرزام در تلاش ادامه فعاليت‌هاى ميرا است و اولين قدم هم به ثبت رساندن و گرفتن كپى‌رايت آلبومى است كه ميرا منتشر كرده بود. البته مجموعه جديد ميرا كه از اول ماه ژوئيه در دسترس علاقمندان قرار داره، هفت ترانه از آلبوم اصلى و همچنين سه قطعه جديد را در برميگيرد كه ميرا آنها را در جريان آخرين كنسرتهايش در تهران اجرا كرد، اما براى انتشار رسمى آنها موفق به كسب مجوز نشد.
شهرام احدى
*****************
دويچه‌وله: اول ماه ژوئيه روز انتشار آلبوم «ميرا» است که دربرگيرنده ترانه‌هاى آلبوم اصلى و همچنين ۳ قطعه جديد است. چطور شد که اصلا اينکار را دوباره بيرون دادى، چون اگر اشتباه نکنم آلبوم ميرا هم در قالب multui media از طرف يک شرکت استراليايى منتشر شده بود و هم در خود ايران در قالب سي.دى‌اى که فقط قطعات صوتى داشت، بدون مواد به اصطلاح الحاقى مثل ويدئو کليپ و يا آلبوم عکس؟
فرزام رحيمى: متاسفانه ما آنجورى که فکرش را مى‌کرديم و براى انتشار آلبوم در خارج از کشور برنامه ريخته بوديم، کارمان پيش نرفت و آن مقدار سی.دى‌اى که در حقيقت براى کار هزينه شده بود، وقتى آن مقدار فروش رفت، تهيه‌کننده که در خارج از کشور براى ما کار مى‌کرد ديگر قرارداد را فسخ کرد و پيگيرى نکرد، بخاطر اينکه کار ما يک کار جنجالى‌ست و ترجيح داد که خودش را درگير اينکار نکند. بعد هم که من آمدم آمريكا، پيگيرى کردم که ببينيم آيا اين آلبوم جايى ثبت شده که بعد از تحقيق فهميدم هيچ نشانى از آن نيست و حتا کار بدون کپى‌رايت انتشار پيدا کرده است. خوب، از آنجا که بحث انتشار سی.دى در داخل ايران کاملا متفاوت است تا بحث انتشار سي.دى در خارج از کشور، چون خارج از کشور بدون کپى‌رايت و بدون ثبت شرکت هيچ کارى را انجام نمى‌دهد، در نتيجه ما كه کارمان را استاندارد پيش برده بوديم، ترجيح داديم که اگر قرار است اينجا بصورت حرفه‌اى اينکار پخش بشود، پس مسايل کپى‌رايت‌اش و ثبت شرکت هم بايد کاملا استاندارد باشد. اين است که به پيشنهاد چندتن از دوستان و با ارتباطاتى که داشتم وارد اينکار شدم، بااينکه اصلا در تخصص من نيست. اما براى اينکه همه کارها استاندارد صورت گرفته بود، ترجيح داديم اين قسمت کار هم استاندارد باشد. کپى‌رايت آلبوم هم تا دو سه ماه ديگر مى‌آيد، البته شماره ثبتش را گرفته‌ام و به من گفتند که تا قبل از اينکه کپى‌رايت بيايد شما مى‌توانيد اينکار را پخش بکنيد. اين بود که ما استارت اينکار را زديم و ديگر از امروز به بعد، از طريق cdbaby.com ما اين کار را ارائه مى‌كنيم.
دويچه‌وله: چيزى برايم جالب است بدانم، ۳ قطعه‌اى که در مجموعه جديد در کنار قطعات قديمى گنجانده شده از لحاظ سبک، ترکيب گروه و کلا حال و هوا با قطعات آلبوم اصلى متفاوت‌اند و شايد بشود گفت که اين ۳ قطعه روح واقعى ميرا را شايد بهتر نشان بدهند. آيا اين تفاوت براى شنونده‌اى که اولين‌بار و از طريق اين مجموعه جديد با کارتان آشنا مى‌شود، کمى‌عجيب نيست؟
فرزام رحيمى: من فکر اينجا را هم کرده بودم که اين ۳ قطعه اگر در نهايت به اين آلبوم اضافه بشود، زياد براى شنونده مشکلى بوجود نياورد. چون آلبوم با آن تنظيمى که داشت، در واقع هر سبکى را توى آن مى‌توانستى پيدا بکني. البته آنقدر هم وسيع نبود که بگويم همه سبک‌ها را سعى کرديم توى اين آلبوم بگنجانيم. نه! اينطور نبود. ولى سه چهار سبكى كه مد نظرمان بود را مى‌توان در اين آلبوم بصورت يک طيف مشاهده كرد. مجموعه جديد شامل ۱۰ قطعه است که ۳ قطعه جديد را دربرمى‌گيرد، بعلاوه ۷قطعه قديمي. يعنى قطعات Soldier of fortune و «زندگى» حذف شده. اين ۳ قطعه هم كه به آلبوم اضافه شده، ، از اين لحاظ که هرگز مجوز نگرفت و ما آن محدوديتهايى معمول را در ضبط اين ۳ تا قطعه نداشتيم، چون اصلا به وزارت فرهنگ و ارشاد فکر نمى‌کرديم، از اين نظر بله! کاملا محسوس است. ولى از اينکه يک طيفى به اين آلبوم اضافه شده از نظر من اشکالى ندارد، چون من سعى کردم خودم را اوايل راه درگير سبک نکنم. شايد در آينده يک سبکى را انتخاب بکنم و پيش بروم، ولى الان بيشتر بحث‌ام اين است که کلام فارسى آن قابليت را دارد که بخواهم در سبک‌هاى مختلف آن را ارائه بدهم و برايش بنويسم.
دويچه‌وله: حدود ۴ ماهى از رفتن تو به آمريکا مى‌گذرد و فعلا در نزديكى لس‌آنجلس هم اقامت دارى. کلا بازار موسيقى آنجا را چطور مى‌بينى؟
فرزام رحيمى: خوب، من در طى اين چند ماه با چند شرکت ايرانى ملاقات داشتم و با آنها صحبت کردم. متاسفانه اينجا هم براى شركت‌هاى توليد و پخش موسيقى مشكلاتى وجود دارد، كه مهمتر از همه مسئله کپى کردن سي.دى‌هاست. عقيده‌شان اين است که ما حتا در بازار لس‌آنجلس هم آنچنان فروشى نداريم و موزيکهاى پاپ ما فروش نمى‌رود. بخاطر اينکه وقتى يک آلبوم درمى‌آيد بجاى اينکه مردم بروند خريد بکنند و آن را بصورت اورژينال تهيه بکنند، ترجيح مى‌دهند وقتى کسى آن را مى‌خرد، بقيه از آن کپى بکنند. و گويا اين بحث سردرازى دارد. يعنى هم توى ايران ما درگير اين مشکل بوديم که قانون کپى‌رايت وجود نداشت، هم اينجا شرکتهاى بزرگ درگير اين مسئله‌اند. البته در جمع ايرانى‌ها اين مسئله باب است و همه شکايت دارند که آلبومى که اينجا درمى‌آيد، بجاى اينکه مردم اصل را تهيه بکنند، از روى آن كپى مى‌كنند. مشکل ديگر ما آن است كه روى يک موزيکى داريم کار مى‌کنيم که تا بحال کار نشده و اين شرکتها حرفشان اين هست که ما بازار اينکار را نداريم تا بخواهيم روى‌اش سرمايه‌گذارى بکنيم يا بخواهيم همکارى بکنيم.
دويچه‌وله: يعنى علت فقط همين بوده که مثلا الان مجموعه جديد «ميرا» فقط از طريق cdbaby.com قابل تهيه هست؟
فرزام رحيمى: فکر مى‌کنم به تنها چيزى که در حال حاضر مى‌توانم اشاره بکنم که بعنوان يک مسئله عمده وجود دارد فعلا همين است. مطمئنا مسايل ديگرى هم هست، اما آنها در حاشيه هستند و من ترجيح مى‌دهم الان در موردش صحبت نکنم. شايد خود شنونده‌ها دقيقا بدانند. معضلات زيادى براى گروههاى غيروابسته‌اى مثل ما وجود دارد و داريم کار مى‌کنيم. شايد يک بحث رقابتى وجود داشته باشد و از آنجايى که در ايران يا اصولا ايرانى‌ها از رقابت سالم بى‌خبرند، بخاطر همين در بازار موزيک هم اين مسئله وجود دارد. ولى مطمئنم که عمده مسئله در اينجاست که متاسفانه خود ايرانى‌ها از مسئله حق مولف حمايت نمى‌کنند. يعنى با کپى کردن نه تنها ما حمايت نمى‌شويم، بلکه شرکتهايى هم که قرار است روى اين نوع موزيک سرمايه‌گذارى بکنند هرگز حمايت نمى‌شوند و حاضر نيستند سرمايه‌گذارى کنند.
دويچه‌وله: مسئله کپى‌رايت را مطرح كردى، يکى از نکات جالب براى من اين است که «ميرا» بهرحال يکى از معدود گروههاى راک در ايران بود که بعد از دوندگى‌هاى زياد بالاخره مجوز گرفت، کارش را انتشار داد و چندبار روى صحنه رفت و کلا توانست براى خودش بين شنونده‌ها و علاقمندان موسيقى راک جايى باز بکند. تا آنجايى که مى‌دانم حتا راديوهاى داخلى ايران، مثل راديو «پيام»، راديو «تهران» يا راديو «جوان» هم کارهاى ميرا را پخش مى‌کنند، ظاهرا در اوايل بدون ذکر اينکه اصلا اين کارها مال چه گروهى‌ست. اما مثل اينکه اين قضيه کمى عوض شده و الان از خود گروه يا اعضا آن هم ياد مى‌شود. اگرچه شكى نيست كه معرفى و پخش کارهايتان از طريق راديو گامى مثبت است، اما آيا اين گام اصلا با موافقت شما برداشته شده؟ با شما تماس گرفته‌اند و اجازه گرفته‌اند که کارتان را پخش کنند؟
فرزام رحيمى: به هيچ عنوان اين هماهنگى اصلا صورت نگرفته و مى‌توانيم بگوييم که يکى از معضلات جديد بازار بحساب مى‌آيد. چون از يک نظر، وقتى شما مى‌خواهيد يک آلبومى توليد بکنيد، از هزينه نوازنده تا هزينه استوديو را بايد خودت پرداخت کني. نه تنها من، بلکه براى بقيه گروههاى غيروابسته هم تا آنجايى که من در جريانم همين وضع را دارند. بعد وارد معضلى مى‌شوى بنام کپى‌رايت، يعنى بعد از يكى دو ماه آلبوم مى‌آيد بيرون و تمام اين هزينه‌ها پرداخت مى‌شود، به انضمام هزينه‌هاى طراحى و تکثير کار كه آنها را هم بايد تقبل كنى. آنوقت شما مى‌بينيد کنار خيابان يا حتا بعضى از اين شرکتهايى که اسم و اعتبارى هم براى خودشان دارند، بجاى اينکه سي.دى اورژينال تهيه بکنند، خودشان سي.دى را تکثير مى‌کنند و با قيمت پايين‌تر اين را وارد بازار مى‌کنند. خوب، اين مسئله باعث مى‌شود که شمايى که داريد آلبوم را بصورت اورژينال تهيه مى‌کنى و توليد مى‌کنى، نه تنها پول هزينه‌هايى که کردى درنمى‌آورى، بلکه ضرر هم مى‌کني. قسمت دوم مسئله رسانه‌هاست. وقتى يک تهيه‌کننده برنامه‌اى را در راديو تهيه مى‌کند، به آن تهيه‌کننده پول مى‌دهند و آن تهيه‌کننده ۲ساعت برنامه راديويى را با مجرى‌هايى که دارد با برنامه‌هاى طنزى که دارد پر مى‌کند و در لابه‌لاى آنها موزيک هم پخش مى‌شود. خوب يک موزيسين مگر از چه راهى امرار معاش مى‌کند. از طريق فروش آلبوم و کنسرت. کنسرت که در ايران شما خيلى سخت مى‌توانيد برگزار کنيد، پس تنها اميدت مى‌ماند به اينکه از طريق فروش آلبوم‌ات امرار معاش بکني. از طريق فروش آلبوم هم مى‌بينى بعد از دو ماه کپى تقلبى کارت مى‌آيد بيرون و فروش آلبوم اصلى مى‌آيد پايين. پس مى‌ماند فقط از طريق رسانه‌ها که تهيه‌کننده‌ها بخواهند يک پولى به موزيسين پرداخت بکنند و مجوز اين را بگيرند که موزيک را لابه‌لاى برنامه‌هايشان پخش بکنند. من الان يکسال است که كارهاى ميرا را از سه شبكه مختلف راديويى ايران شنيده ام و دوستانم هم هنوز هم که هنوز است صبح‌ها که مى‌روند سرکار، و ساعت هفت و نيم صبح از راديو پيام گوش مى‌کنند، موزيکهاى آلبوم ميرا را مى‌شنوند، بدون اينكه اين شبكه هاى راديويى حتا زنگ بزنند و اجازه بگيرند که آيا شما اصلا موافق هستيد موزيک‌تان در برنامه ما پخش بشود يا نه، ديگر چه برسد به اينکه بخواهند آن پولى را که به تهيه‌کننده داده‌اند بر مبناى آن دقيقه‌اى که موزيک پخش مى‌شود، با ما هماهنگ باشند و در قبالش پولى پرداخت بکنند. اينهم يک معضل جديدى‌ست که به معضلات ديگر اضافه شده است. حالا گروههاى وابسته آنچنان پولى درنمى‌آورند ، چه برسد به گروههايى مثل ما که از جيب خودمان خرج مى‌کنيم تا يک آلبومى را به بازار ارائه بدهيم. ولى متاسفانه با اين معضلات دارند توان كار را از ما مى‌گيرند.
دويچه‌وله: ميرا با موسسه بم‌آهنگ هم همكارى دارد؟
فرزام رحيمى: ميرا با شركت بم‌آهنگ هم همكارى دارد و بم‌آهنگ با توچه به ارتباطاتى كه از آن برخوردار است و همچنين تجربياتى كه درعرض يك سال گذشته كسب كرده، ما را همراهى كرده. ما هميشه از حمايت گردانندگان بم‌آهنگ برخوردار بوده‌ايم و در آينده هم خواهيم بود.
دويچه‌وله: برنامه‌هاى ميرا براى آينده چيست؟ آيا آمدن تو به آمريکا با دست پر بود و کارهاى جديدى آوردى که مى‌خواهى در طى ماههاى آينده يا در طى يکسال دوسال آينده منتشر كنى؟
فرزام رحيمى: خوب من با دارا دارايى، بيسيست گروه ميرا هنوز در ارتباط‌م، با او صحبت مى‌کنم و با هم براى آينده برنامه‌ريزى مى‌کنيم. اولين برنامه‌اى که قرار شد من اينجا پيش ببرم اين بود که بخواهم اين آلبوم را با سه قطعه جديدى که هرگز موفق نشدم مجوزش را در ايران بگيرم به بازار ارائه بدهم، عليرغم هزينه‌هايى كه بهمراه دارد و شايد حتى به من ضرر بزند. به قول دارا حداقل سودى که براى ما دارد اين است که مى‌تواند براى ما اعتبار بوجود بياورد و کسانى را که از اينکار خبر ندارند يا اين آلبوم بدستشان نرسيده مى‌توانند به راحتى از اينترنت خريدارى بکنند. قدم بعدى‌مان آن کنسرت آخرى ست که ما در ايران اجرا کرديم که آن را من بصورت مالتى تراك ضبط کردم و آماده دارم براى اينکه بخواهم بعنوان يک آلبومى که تحت نام کنسرت يا اجراى زنده گروه ميرا در شهريورماه ۱۳۸۴، منتشر كنم. اين قدم بعدى‌مان هست که برخواهيم داشت. من حدود ۸ قطعه موزيک در ايران آماده کردم و بازهم موفق نشدم مجوزش را بگيرم و حدود ۴ـ۳ قطعه هم اينجا آماده کردم و با يکى از اين استوديوها صحبت کردم که در آينده مى‌خواهم ضبط‌ش بکنم. اين قدم سومى که ما برخواهيم داشت که مى‌شود اسمش را سومين آلبوم ميرا گذاشت و فکر مى‌کنم ما تا يکى دوسال آينده بتوانيم اين موقعيت را داشته باشيم که اين آلبوم را ارائه بدهيم. ولى همانطور که خودت هم گفتى، من با دست پر اينجا آمدم. يعنى اين آلبوم مى‌شود قدم اول و هنوز دوتا آلبوم دارم براى اينکه بخواهم ارائه بدهم.
دويچه‌وله: الان مجموعه جديد ميرا فقط از در قالب سي.دى قابل تهيه است يا اينکه مى‌توان در اينترنت تك تك قطعات را خريدارى و دانلود كرد؟
فرزام رحيمى: طبق آن قراردادى كه با cdbaby.com امضا کردم، من اين امكان و امتياز را به آنها داده ام كه در سايتهاى ديگر هم خودشان آلبوم را براى فروش بگذارند. حالا آلبوم هم بصورت كامل و با دفترچه به فروش مى‌رود و هم قرار است بصورت تك قطعه و ديجيتال براى خريدارى و دانلود در سايتهايى مثل iTunes عرضه شود.