تشدید فعالیت‌ها برای فیلترینگ اینترنت در ایران
۱۳۸۹ شهریور ۸, دوشنبه
دولت ایران برای کنترل شدیدتر اینترنت و فیلتر کردن بیشتر سایتهای "نامطلوب" می‌خواهد از "همکاری مردم" هم بهره‌مند شود. عبدالصمد خرم‌آبادی، دبیر کار "گروه تعیین مصادیق محتوای مجرمانه سایتهای اینترنتی"، به خبرگزاری فارس گفته است که سایت "پیوندها" که به وزارت ارشاد تعلق د ارد، از چند ماه پیش کار خود را آغاز کرده و راه‌اندازی آن به منظور "همکاری بیشتر وزارت ارشاد با گروه تعیین مصادیق" است. خرم‌آبادی افزوده است: «اکثر سایت‌هایی که فیلتر می‌شوند بر اساس گزارش‌های مردمی است و به طور معمول انواع گزارش‌ها از سایت‌هایی که توهین به مقدسات دینی دارد، سایتهای حاوی هرزه‌نگاری و خلاف مصالح مملکت در گزارش‌های مردم وجود دارد.»
نقش پررنگ سپاه و بسیج در فیلترینگ
دبیر کار "گروه تعیین مصادیق محتوای مجرمانه سایتهای اینترنتی" در باره‌ی هویت "مردمی" که در باره‌ی سایت‌ها گزارش می‌دهند، توضیح نداده است. این در حالی است که بنا به اظهارات متعدد مقام‌های امنیتی و انتظامی ایران، نیروهای بسیج و سپاه در سال‌های اخیر نقشی عمده در دیده‌بانی اینترنت و فیلترینگ سایت‌ها به عهده داشته‌اند.
برای مثال "مركز بررسی جرائم سازمان یافته"، یكی از مراكز وابسته به فرماندهی پدافند سایبری سپاه پاسداران انقلاب اسلامی که از ۳ سال پیش تشکیل شده، شماری از دست‌اندرکاران فنی و اطلاعاتی سپاه پاسداران را دربرمی‌گیرد که وظایفشان نظارت و بررسی جرائم سازمان‌یافته «تروریستی، جاسوسی، اقتصادی و اجتماعی» در فضای مجازی است. بخش بزرگی از فعالیت‌های این نهاد در یک سال گذشته مقابله با فعالیت‌های مخالفان نتیجه‌ی اعلام‌شده انتخابات ریاست جمهوری یا آنچه که آن را "فتنه سبز" می‌خوانند، بوده است. منتقدان همچنین فلج کردن راه‌های ارتباطی و خبررسانی در باره نقض حقوق بشر در ایران را از جمله فعالیت‌های نهاد یادشده می‌دانند.
کاهش سرعت اینترنت و فیلترکردن گسترده‌ی سایت‌ها از جمله مواردی است که پیوسته مورد انتقاد کاربران اینترنت در ایران بوده است. ایران در زمره‌ی کشورهای عمده‌ی فیلترکننده‌ی سایتهای اینترنتی در دنیا به شمار می‌رود. بنا به گزارش‌های غیررسمی تا کنونی بیش از ۷ میلیارد تومان صرف هزینه فیلترینگ شده است.
در آبان ماه سال گذشته عبدالصمد خرم‌آبادی، به عنوان مشاور قضایی دادستان کل کشور، از فیلترشدن ۵ میلیون سایت در ایران خبر داد. این در حالی است که آمارهای غیررسمی شمار این گونه سایت‌ها را تا ۱۰ میلیون می‌داند. منتقدان می‌گویند که بخش بزرگی از سایتهای فیلترشده، سایت‌ها و وبلاگ‌هایی هستند که کم و بیش به پخش و نشر اطلاعات و داده‌های مختلف در باره‌ی روند انتخابات و کارنامه دولت در رویدادهای پس از آن پرداخته‌اند.
برنامه‌ریزی برای بسیج
علاوه بر سپاه در ما‌ه‌های اخیر پای بسیج نیز بیش از پیش به فضای مجازی و کنترل اینترنت در ایران، باز شده است. سرتیپ محمد علی نائینی ، معاون فرهنگی-اجتماعی سازمان بسیج، بهمن‌ماه سال گذشته گفت: «بسیج به عنوان متولی مقابله با جنگ نرم راه کارهایی را در دست انجام دارد که در سال آینده فضای مجازی را به تسخیر نیروهای حزب‌اللهی درمی‌آورد.» ۶ ماه بعد از این اظهارات، نوبت سردار محمدرضا نقدی، فرمانده بسیج، بود که جزئیات بیشتری از فعالیت این نیرو در فضای مجازی را بازگو کند. او در روز ۱۷ تیر امسال در سفری به کردستان گفت: « آموزش یک شبکه بزرگ از نیروهای بسیج به منظور تقویت، گسترش و ایجاد سایتهای اینترنتی این شبکه تا پایان امسال محقق می‌شود و این مهم قدرت ایران در این زمینه را تا ۳ برابر افزایش می‌دهد.»
نشستن در خانه شیشه‌ای
به رغم این تلاش‌ها، هدف دولت ایران برای تسلط کامل بر فضای مجازی و ارتباطات اینترنتی ظاهراَ کماکان دست‌نایافتنی می‌نماید. گسترش و ارتقای روز به روز راه‌های فرار از فیلتر، ایجاد سریع و ساده‌ی سایتهای جایگزین، بعلاوه ناشی‌گری و ناآشنایی دست‌اندرکاران امور فیلترینگ به رمز و رموز اینترنت و آسیب‌پذیری حضور مجازی خود نهادهای حکومتی در اینترنت از جمله مواردی است که منتقدان برای شکست نسبی فعالیت‌های دولت علیه اینترنت عنوان می‌کنند. هک گاه به گاه سایتهای وابسته به حکومت و نیز پخش این خبر در هفته‌های اخیر که یک کرم اینترنتی به طور گسترده وارد سامانه‌های کنترل صنایع ایران شده و مشغول جاسوسی در باره اطلاعات صنعتی ایران برای یک منبع ناشناخته است، از جمله مواردی است که آسیب‌پذیری متقابل دولت را در برابر فیلترینگ و حملات سایبری نشان می‌دهد.
به رغم واقعیت فوق، دامنه حمله‌های سایبری نهادها و افراد نزدیک به حکومت ایران به کشورهای دیگر هم کشیده شده است. روز دوشنیه، ۸ شهریور، خبرگزاری فارس که به سپاه پاسدان نزدیک است به نقل از فردی به نام بهروز كماليان که "مدير گروه آشيانه" معرفی شده از هک و تغییر بیش از هزار صفحه اینترنتی در آمریکا و بریتانیا خبر داده است.
FW/KG