دلایل حذف یارانه برای برخی دهک‌ها در ایران
۱۴۰۳ دی ۱۶, یکشنبه
فاطمه مهاجرانی، سخنگوی دولت در یادداشتی که در روز شنبه ۱۵ دی (۴ ژانویه) در روزنامه ایران منتشر شده اعلام کرد که یارانه به بخشی از دهک‌ها تعلق نخواهد گرفت.
او در این یاداشت از جمله نوشت: «ساختار و نظام تعریف‌شده در دهک‌بندی یارانه‌ها، بعد از یک دهه نیازمند تغییر است. زیرا شاخص‌های اقتصادی و اجتماعی تغییر کرده و با شاخص‌های یک دهه گذشته نمی‌توان میزان توانایی مالی افراد جامعه را سنجید. از همین رو وزارت تعاون نیز موظف شده است تا با تعریف این شاخص‌ها، افرادی را که توانایی مالی بالایی دارند شناسایی کند تا از فرآیند دریافت یارانه‌ها حذف شوند.»
ناتوانی از مقابله با فقر گسترده
دولت‌های مختلف در سال‌های گذشته نتوانسته‌اند معیارهای عادلانه‌ای برای دهک‌بندی و پرداخت یارانه به افراد نیازمند پیدا کنند. دولت پزشکیان مدعی است که خواهان کمک به اقشار کم درآمد است. اما تمامی آمار و ارقام رسمی و غیررسمی نشان می‌دهد که قدرت خرید دهک‌های مختلف در ایران کاهش و شمار کسانی که حول و حوش خط فقر زندگی می‌کنند در سال‌های گذشته افزایش یافته است.
اینترنت بدون سانسور با سایفون دویچه وله
به گفته ابراهیم صادقی‌فر، رئیس موسسه کار و تامین اجتماعی، فقر بدل به یک واقعیت در جامعه ایران شده است. او در روز یکشنبه ۱۶ دی (۵ ژانویه) گفت: «امروزه فقر در ایران یک مسئله حاشیه‌ای نیست و تبدیل به واقعیت انکارناپذیر شده که بخش اعظمی از جامعه را درگیر کرده است.»
او میزان فقر در ایران را ۲۲ تا ۲۷ درصد اعلام کرد و افزود که مردم و در تامین حداقل نیازهای اساسی دچار مشکل هستند. برخی از آمارهای رسمی میزان فقر در ایران را بیش از ۳۳ درصد اعلام کرده‌اند.
بیشتر بخوانید: وزیر تعاون: ۳۰ درصد جمعیت کشور زیر خط فقر قرار دارند
مهاجرانی اما مدعی شده است که هیچ دولتی قادر به از "بین بردن فقر" نیست. محروم کردن بخشی از گروه‌های اجتماعی از یارانه‌ها به کسری شدید بودجه برمی‌گردد. دولت قادر به از میان برداشتن کسری بودجه یا کاهش آن نیست به همین دلیل در تلاش حذف هزینه‌های خود از طریق حذف یارانه‌هاست.
کالابرگ به جای یارانه نقدی
دولت پزشکیان حدود ۳۱۵ هزار میلیارد تومان را برای پرداخت یارانه‌ها در سال آتی در نظر گرفته که تقریبا ۵۰ درصد میزان یارانه در سال جاری است. حسن نوروزی، سرپرست سازمان هدفمندسازی یارانه‌ها، در یک برنامه تلویزیونی تصریح که در قانون بودجه ۳۱۵ هزار میلیارد تومان تحت عنوان یارانه نقدی، معیشتی و کالابرگ در نظر گرفته شده و اینکه چه مقدار از این مبلغ به شکل نقدی و چقدر به صورت کالابرگ اختصاص داده شود، در اختیار دولت است.
به نظر می‌رسد که دولت در صدد هرچه بیشتر حذف یارانه نقدی و جایگزین کردن آن از طریق کالابرگ برای تامین مایحتاج ضروری مردم است. برخی از کارشناسان سیاست کنونی دولت در ارائه یارانه‌ها را با سیستم کوپنی در دوران جنگ مقایسه کرده‌اند. با توجه با کاهش ارزش پول ملی وتورم فزاینده میزان یارانه پرداختی چه به صورت نقدی یا کالابرگی تنها قادر به رفع بخشی بسیاری کوچکی از تامین نیازهای روزانه مردم است.
دویچه وله فارسی را در اینستاگرام دنبال کنید
نوروزی با اذعان این مطلب که "اگر بخواهیم کالابرگی در اختیار مصرف‌کننده بگذاریم باید مبلغ یارانه نقدی را کمتر کنیم"، تصریح کرد: «البته سیاست دولت بر این است که یارانه را مانند سابق در قالب مبالغ ۳۰۰ تا ۴۰۰ هزار تومان پرداخت کنیم، تا زمانی که مبالغ جدید کشف نشود نه سازمان هدفمندی و نه هیچ دستگاهی نمی‌توانند مدل دیگری را اجرا کند.»
حذف دهک‌های مشخص
به گفته طیبه حسینی، سخنگوی سازمان هدفمندی یارانه‌ها، در لایحه بودجه ۱۴۰۴ پیشنهاد شده که اگر افرادی تقاضای دریافت یارانه به‌صورت "کالابرگ‌الکترونیکی" دارند می‌توانند با سازوکاری که سازمان هدفمندی مشخص کرده، درخواست خود را ثبت و یارانه دریافت کنند. اما او تصریح می‌کند که در لایحه بودجه ۱۴۰۴ نمایندگان مجلس به‌دنبال حذف یارانه دهک‌های ۸ و ۹ و برخی افراد دهک ۱۰ یارانه‌بگیر هستند تا منابع حذف یارانه این دهک‌ها به‌صورت کالابرگ به افراد دیگر جامعه تخصیص داده شود.
تقریبا در تمامی توضیحات مقامات رسمی "از میان برداشتن فقر" دیگر الویت دولت نیست و تنها "مدیریت فقر" با الگوهای متفاوت دغدغه سیاستمداران است. این افراد می‌گویند که نگاه "برابری‌خواهانه" یا سیاست برقراری "عدالت" از جمله اقدامات کشورهای کمونیستی بوده که همگی با شکست مواجه شده‌اند، زیرا که این کشورها در راه برقراری عدالت "محدودیت‌های دولتی را در نظر نمی‌گرفتند و در ایران نیز ادامه وضعیت موجود تنها به "توزیع فقر" دامن خواهد زد.