همایش جهانی رسانهها در بن
۱۳۸۷ خرداد ۱۳, دوشنبه
کم نیستند خبرنگاران فعال و شجاعی که بدین منظور دست به افشاگری میزنند و جان خود را در این راه به خطر میافکنند. باید پرسید: توانایی رسانهها در چیست؟ آنها چه خطراتی را باید در صلحپروری و پیشگیری از بحران به جان بخرند؟
اینها از جمله پرسشهایی است که در نخستین همایش دویچهوله زیر عنوان "همایش جهانی رسانهها" مورد بحث و بررسی قرار میگیرند. این همایش با حضور حدود ۸۰۰ نمایندهی رسانههای جهانی در روز دوشنبه (۲ ژوئن) گشایش یافت. خانم شیرین عبادی میهمان ویژهی این اجلاس بود.
اریک بترمان، مدیرعامل شبکهی تلویزیونی، رادیویی و اینترنتی دویچه وله در نطق گشایشی خود پیرامون وظایف این همایش گفت: «نقش خبرنگاری و رسانهها را باید به بحث گذاشت و تعریف کرد. همین کار را نیز باید در موضوعهایی چون پیشگیری از مناقشات، صلحپروری، راهبری دولت و نیز در مورد حقوق بشر، جامعهی مدنی، انتقال ارزشها، آموزش و توسعه انجام داد.»
وظایف اروپا در مقابله با بحرانهای جهانی
در این همایش که در تالار پیشین پارلمان آلمان (بوندستاگ) در شهر بن برگزار میشود، در همان آغاز این پرسش کانونی مطرح شد که اروپا برای مقابله با بحرانهای جهانی چه وظیفهای دارد.
یکی از چهار رکن اساسی سیاست خارجی اتحادیهی اروپا، پیشگیری از بحران است. در چهارچوب این سیاست، اتحادیهی اروپا سپاه صلح برای برگزاری انتخابات به کنگو اعزام میکند؛ نیروهای پلیس اتحادیهی اروپا مرزبانی در سرحدات مصر و نوار غزه را برعهده گرفتهاند؛ در بالکان، در افغانستان و در کشورهایی که عضو پیشین بلوک شرق بودهاند، اتحادیهی اروپا به آنها در ایجاد ساختارهای امنیتی و ایجاد قانونمداری یاری میرساند، ولی کمبودهایی نیز وجود دارد و باید در صدد رفع آن برآمد.
طبق برنامه، قرار بود وزیر خارجهی آلمان، فرانک والتر اشتاینمایر نیز در این همایش سخنرانی کند، ولی از آنجا که وی با هدف پیشگیری از بحرانهای عمیقتر در خاورمیانه، در منطقه بسر میبرد، دبیر وزارت خارجهی آلمان، گئورگ بومگاردن به نمایندگی از سوی او در این همایش شرکت کرد.
بومگاردن در نطق خود بر اهمیت رسانهها تأکید کرد و گفت: «رسانههای آزاد و عرضهی متنوع اطلاعات پیششرطی است برای عملکرد درست ساختارهای دمکراتیک و یک نظام مبتنی بر قانون. من پرهیز دارم از اینکه از جایگاه دولت به مطبوعات توصیهای بکنم، زیرا که آلمان و جهانیان تجربههای تلخی در این زمینه داشتهاند. ولی تردید ندارم که مطبوعات دمکراتیک، خود را نسبت به ارزشهایی چون آزادی، تساهل و رواداری، برچیدن انگارههای دشمنساز و گسترش فرهنگ عاری از خشونت متعهد میدانند.»
نمایندهی وزارت خارجهی آلمان به نقش مثبت و منفی رسانهها در جهان بحرانزدهی امروز اشاره کرد و گفت که مضمون کاری رسانهها پیشگیری از بحران و صلحپروری است، زیرا نخستین قربانی جنگحقیقت است.
«حقوق بشر بالاتر از قانون اساسی هر کشوری است»
میهمان ویژهی این همایش خانم شیرین عبادی، برندهی جایزهی صلح نوبل بود. این بنیانگذار کانون مدافعان حقوق بشر ایران در سخنان خود، خبرنگاران را همکاران خوب مدافعان حقوق بشر نامید، زیرا بدون حضور آنها نقض حقوق بشر هرگز افشا نخواهد شد. از اینرو آزادی بیان یکی از اصول اولیهی حقوق بشر و جزو مبانی دمکراسی است.
خانم عبادی در سخنرانی خود از جمله تصریح کرد: «تا ملتی در بیان عقاید خود آزاد نباشد، دمکراسی معنا و مفهومی ندارد. دمکراسی چارچوبی دارد که از آن نباید تخطی کرد. فراموش نکنیم که بسیاری از دیکتاتورهای جهان در ابتدا با دمکراسی به قدرت رسیدند، اما چون چارچوب آن را رعایت نکردند، تاریخ از آنها به بدی یاد میکند. چارچوب دمکراسی ضوابط حقوق بشر است. یعنی اکثریتی که به قدرت میرسد، حق ندارد هر طور که بخواهد عمل کند. اینکه، نیمی از افراد جامعه، یعنی زنان را نادیده بگیرد؛ حق ندارد حقوق اقلیتها را تضییع کند؛ حق ندارد آزادی بیان و اندیشه را محدود کند؛ و از همه مهمتر، حق ندارد با تصویب قوانین، نقض حقوق بشر را توجیه کند. فراموش نکنیم: حقوق بشر بالاتر از قوانین داخلی و حتا بالاتر از قانون اساسی هر کشوری است.»