Młodzież z Europy Wschodniej debatuje po niemiecku

Uczestnicy prezentują wysoki poziom znajomości niemieckiego, który nie jest wszak ich rodowitym językiem. Temat debaty: "Czy należy bojkotować ważne wydarzenia sportowe, jeżeli w danym kraju naruszane są prawa człowieka?" Dla 16-letniego Dmytro z Ukrainy odpowiedź jednoznacznie brzmi "tak".

- Czy należy przedkładać sukcesy sportowe ponad dobro całego kraju? - pyta prowokująco. Ale trzech rywali ma inny punkt widzenia. Dyskusja ma burzliwy przebieg. Nie daje się odczuć, że pozycje, których bronią uczestnicy debaty, niekoniecznie pokrywają się z ich osobistym zdaniem - zostały im przydzielone na potrzeby debaty.

16 finalistów z ośmiu krajów

Konkurs "Młodzież debatuje" organizowany jest od 2007 r. przez, m.in., Instytut Goethego. Oprócz sprawdzenia znajomości niemieckiego uczestników jego celem jest przede wszystkim połączenie demokratycznej kultury dyskusji ze wsparciem nauki języka i wymianą uczniów. Projekt rozwija się, co widać po rosnącej liczbie chętnych: w 2012/13 zgłosiło się ok. 1900 uczniów z 160 szkół. 16 finalistów zmierzyło się w Budapeszcie w połowie października.

Dmytro, jeden z finalistów, od dawna ma sprecyzowane plany na przyszłość: 16-letni Ukrainiec chce studiować w Niemczech medycynę i odbyć tu lekarską praktykę, opowiada w swoim perfekcyjnym niemieckim. Żeby urzeczywistnić te plany, już teraz rozpoczął pracę nad nimi.

Jednym z elementów przygotowań jest uczestnictwo w konkursie "Młodzież debatuje". Mimo początkowych wątpliwości, Dmytro wygrywał jeden etap za drugim, aż został krajowym finalistą.

Spotkanie finalistów z Estonii, Łotwy, Litwy, Ukrainy, Polski, Rosji, Czech i Węgier przebiega w przyjaznej i zrelaksowanej atmosferze. Grupa młodzieży w wieku od 16 do 18 lat otrzymuje w Budapeszcie wskazówki dotyczące retoryki i ćwiczy umiejętność prowadzenia debaty na tematy polityczne.

Z plakatem Rammsteina do Rostocku

Justyna przyjechała ze Szczecina. Jej pierwsze spotkanie z niemieckim - obejrzenie teledysku grupy Rammstein - zaowocowało 12-letnią nauką niemieckiego. Justyna jest przekonana, że znajomość języka obcego poprawi jej szanse na rynku pracy.

W 2012 r. Justyna zajęła czwarte miejsce w konkursie. W tym roku zasiada w jury. Justyna studiuje obecnie muzykę w Szczecinie, ale planuje w ramach programu Erasmus wyjazd do Rostocku, gdzie chciałaby zostać na dłużej. Już teraz często odwiedza Niemcy, czasem "ze względu na kulturę", czasem przejeżdża też na zakupy. Jeśli uda się wyjazd do Rostocku, z pewnością weźmie ze sobą plakatzespołu Rammstein, który nadal wisi w jej pokoju.

16-letni Jan też chce studiować w Niemczech. Dzięki mamie germanistce, która pracuje w krakowskim Instytucie Goethego, Jan poznał niemiecki już w kołysce. Wbrew wszelkim oczekiwaniom i mimo dobrego przygotowania, Jan odpadł jednak w półfinale, podczas dyskusji na temat: "Czy europejscy studenci otrzymujący stypendium państwowe powinni mieć obowiązek przepracowania określonego czasu w danym kraju?" Żeby przejść dalej w konkursie trzeba nie tylko mówić po niemiecku, ale też myśleć w tym języku.

Jan nie jest przybity niepowodzeniem w półfinale. Już parę godzin później skupia się na przyszłości: "Myślę o tym, żeby studiować prawo w Mainz albo Heidelbergu". 16-latkowi pozostał jeszcze rok, zanim będzie musiał podjąć decyzję.

Debata finałowa dobiega końca, a jury oddala się na obrady. Dmytro czeka nerwowo na decyzję, ale jest też zdania, że uczestnictwo w konkursie opłaciło się tak czy inaczej. - Cieszę się, że mogłem poznać tylu wspaniałych ludzi i prowadzić z nimi dyskusję - mówi.

Dmytro zajmuje czwarte miejsce. Zwyciężczynią konkursu zostaje 17-letnia Dominika z Pragi. Młody Ukrainiec jest wyraźnie rozczarowany, że pomimo zaangażowania nie wypadł lepiej. "Engagement" [niem. zaangażowanie - red.] to zresztą jego ulubione słowo w języku niemieckim, "bo jest dla niemieckiego niezbyt typowe". Aby podać swoje drugie ulubione słówko Dmytro musi skorzystać z pomocy telefonu komórkowego: "Hottentottenpotentatentantenattentäter" czyta powoli z ekranu. Ale jest to pierwszy raz podczas pobytu w Budapeszcie, kiedy Dmytro ma problem z niemieckim słówkiem.