Niemcy-Rosja: Stosunki handlowe pod presją
25 lutego 2022
Jakie jest znaczenie Niemiec dla rosyjskiej gospodarki?
Pomimo napięć spowodowanych konfliktem ukraińskim i pandemią koronawirusa, wymiana handlowa między Niemcami a Rosją w 2021 roku znacznie wzrosła. Wynika to z danych Federalnego Urzędu Statystycznego w Wiesbaden. Rosja wówczas sprzedała do Niemiec towary za około 33 mld euro i zakupiła w Niemczech artykuły za 26,6 mld euro. Ogólnie wartość rosyjskiego eksportu do Niemiec wzrosła w 2021 roku o 54,2 procent w porównaniu z rokiem 2020, na co wpłynął gwałtowny wzrost cen energii.
Ogólnie rzecz biorąc, handel zagraniczny Rosji z Niemcami maleje: w 2012 roku obroty handlowe między oboma krajami wynosiły jeszcze prawie 81 mld euro, tymczasem w 2021 roku już tylko niecałe 60 mld euro. Według Instytutu Gospodarki Niemieckiej (IW) w Kolonii podobny trend występuje także na płaszczyźnie europejskiej. W 2013 roku łączny wolumen wymiany handlowej między Rosją a państwami członkowskimi UE wynosił 393 mld dolarów, czyli nieco poniżej 350 mld euro. W 2020 roku natomiast osiągnął poziom tylko około 192 mld dolarów. Mimo to Unia Europejska pozostała najważniejszym partnerem handlowym Federacji Rosyjskiej, a jej udział w ogólnym wolumenie handlowym Rosji wynosił wtedy około 34 procent.
Jakie jest znaczenie Rosji dla gospodarki niemieckiej?
Dla Niemiec szczególne znaczenie mają dostawy gazu ziemnego z Rosji. Według danych brytyjskiego koncernu naftowego BP około 55 procent niemieckiego importu gazu ziemnego w 2020 roku pochodziło z Rosji. Warto w tym miejscu podkreślić, że prawie 60 procent rosyjskiego eksportu do Niemiec w 2021 roku stanowiła ropa naftowa i gaz ziemny.
Poza tymi surowcami Rosja odgrywa raczej podrzędną rolę dla niemieckiej gospodarki. W 2020 roku Rosja zajęła dopiero 15. miejsce na liście najważniejszych odbiorców niemieckiego eksportu i 14. wśród państw, z których Niemcy najwięcej importują. W 2021 roku handel z Rosją stanowił zaledwie około dwóch procent obrotów niemieckiego handlu zagranicznego.
Jak niemiecka gospodarka ocenia obecną sytuację?
Coraz więcej niemieckich firm wycofuje się z Rosji. Według danych Niemiecko-Rosyjskiej Izby Handlu Zagranicznego (AHK) liczba niemieckich przedsiębiorstw działających w Rosji spadła w 2021 roku o osiem procent w porównaniu z rokiem 2020. W Rosji było wtedy zarejestrowanych 3651 firm z udziałem kapitału niemieckiego. Zdaniem AHK główną przyczyną wycofywania się niemieckich firm z Rosji były obawy przed wojną w związku z kryzysem ukraińskim, groźba nałożenia na Rosję nowych sankcji oraz dyskryminujące obowiązkowe testy dla czołowych menedżerów i inżynierów.
W porównaniu z rokiem 2011, w którym liczba niemieckich firm w Rosji osiągnęła najwyższy poziom (6300), jej spadek wyniósł 42 procent, a więc niewiele mniej niż połowę. Według aktualnych badań, przeprowadzonych przez Niemieckie Stowarzyszenie Gospodarki Materiałowej, Zakupów i Logistyki (BME) w sektorach motoryzacyjnym, budowy maszyn, chemicznym, farmaceutycznym i energetycznym, ponad 90 procent niemieckich firm spodziewało się wyższych cen zakupu jeszcze przed inwazją Rosji na Ukrainę, co mogło zwiększyć presję inflacyjną. Firmy reagują na to dywersyfikacją łańcuchów dostaw: 64 procent chce przejść na alternatywne rynki zaopatrzenia i zbytu, 13 procent chce także dodatkowo przyjrzeć się bliżej swoim bezpośrednim inwestycjom w Rosji i na Ukrainie.
(AFP/jak)