Wojna finansowa Zachodu z talibami

Tempo, w jakim talibowie w zeszły weekend przejęli władze, wprawiło zachodnie kraje w Europie i Ameryce Północnej w zakłopotanie: Co można przeciwstawić islamskim bojownikom? Rozwiązania militarne odpadają, zamiast tego USA i sojusznicy NATO stawiają na prowadzenie „wojny finansowej”.

Amerykański prezydent Joe Biden wraz z amerykańskim bankiem emisyjnym FED zamroził miliardy dolarów w walucie afgańskiej na kontach w USA. W sumie prawie 9 mld dolarów (7,7 mld euro) jest ulokowanych w USA i innych krajach, w tym w złoto 1,2 mld dolarów i 300 mln dolarów w zagraniczne waluty.

W obawie przed upadkiem Kabulu prezydent Biden zatrzymał dostawy dolarów w gotówce do Afganistanu. Amerykański dziennik gospodarczy „The Wall Street Journal” informuje, że Washington blokuje talibom dostępu do kont rządowych, które są zarejestrowane w FED i innych amerykańskich bankach.

„Znikoma” ilość gotówki

Ajmal Ahmady, były szef afgańskiego banku emisyjnego, napisał na Twitterze, że ze względu na ogromny deficyt handlowy kraj jest uzależniony od regularnych dostaw gotówki co kilka tygodni, a ilość gotówki w kraju aktualnie jest już znikoma.

Wiele krajów, w tym Niemcy, zawiesiły swoją pomoc rozwojową dla Afganistanu. Kraj ten jednak pozostanie w wysokim stopniu uzależniony od zagranicznej pomocy, jeśli jego słaba gospodarka ma się nie załamać.

Międzynarodowy Fundusz Walutowy MFW zawiesił wypłatę wartych 340 mln dolarów rezerw walutowych, które talibowie mogliby wymienić na twardą walutę. W uzasadnieniu MFW oświadczył, że istnieje niejasność wśród wspólnoty międzynarodowej, czy nowy rząd zostanie uznany.

Niezależnie od tego, jak duże afgańskie rezerwy bankowe wpadną w ręce talibów, nie wystarczą one, żeby rządzić krajem. W związku z tym rośnie jednak również obawa, że sytuacja gospodarcza Afganistanu sie pogorszy. Należy on do najbiedniejszych krajów świata. – Te rezerwy nie starczą, żeby w zrównoważony sposób utrzymać kraj – potwierdza Hans-Jacob Schindler, były koordynator zespołu Narodów Zjednoczonych, który zajmował się obserwacją talibów i innych organizacji ekstremistycznych.

Handel narkotykami

Przez wiele lat nakładano międzynarodowe sankcje na talibów, których uznaje się za grupę terrorystyczną. Swoją działalność finansują oni z produkcji opium, handlu narkotykami i wymuszeń. Afganistan jest największym na świecie eksporterem opium. Najnowszy raport UN szacuje, że roczny dochód talibów z tego tytułu wynosi między 300 mln a 1,6 mld dolarów. Talibowie obiecali zakończyć handel narkotykami. Zachodnia społeczność międzynarodowa podchodzi jednak sceptycznie do tej obietnicy, szczególne w obliczu nałożonych sankcji finansowych. – Wątpię w ich wolę i w ich możliwośći zakończenia produkcji narkotyków. Tamtejsi dowódcy po prostu nie mają innych dochodów – ocenia Schindler.

Poufny raport NATO stwierdza, że talibowie chcą zarobić pieniądze poprzez kopalnie oraz wprowadzenie dodatkowych podatków i ceł. Ponadto anonimowi darczyńcy z Iranu, Pakistanu, Zjednoczonych Emiratów Arabskich, Arabii Saudyjskiej i Kataru regularne przekazują im pieniądze.

Żeby talibowie mogli efektywnie rządzić krajem, ich rząd musi zostać uznany przez społeczność międzynarodową. Zamrożenie pieniędzy i pomocy rozwojowej mogłoby przyczynić się do utworzenia rządu, który były akceptowalny dla Zachodu. – Możemy powiedzieć, że talibowie mają dostęp do może 0,1-0,2 proc. wszystkich międzynarodowych afgańskich rezerw finansowych. To jest niewiele – napisał na Twitterze były szef afgańskiego banku Ajmal Ahmady, który w zeszłą niedzielę (15.08.2021) opuścił kraj.

Zakopane bogactwa

Według szacunków Afganistan leży na złożach mineralnych  o wartości 1-3 bilionów dolarów. Większości jednak nie można wydobywać ze względu na panującą korupcję i prawie nieistniejącą infrastrukturę.

Niektórzy analitycy wątpią w wolę i kompetencje talibów w dziedzinie wydobywania tych zasobów naturalnych, mimo że Chiny posiadają koncesje na ich wydobycie, którą uzyskały jeszcze od poprzedniego rządu. – Talibowie nie mają zamiaru odbudować afgańskiej gospodarki i prawdopodobnie zakończą wszelkie zagraniczne działalności. Zgodnie ze swoją naturą i ideologią, talibowie nie są zainteresowani wzrostem gospodarczym – mówi Tilman Brück, założyciel i dyrektor International Security & Development Center (ISDC) w Berlinie.