1. Przejdź do treści
  2. Przejdź do głównego menu
  3. Przejdź do dalszych stron DW

Zatrzymany biznesmen. Zwrot ws. zabójstwa Daphne Galizii

21 listopada 2019

Maltańska policja aresztowała biznesmena Yorgena Fenecha w związku z zabójstwem dziennikarki Daphne Caruana Galizia. Śledztwo w tej sprawie ma być ważnym testem dla wymiaru sprawiedliwości.

https://p.dw.com/p/3TSd3
 Yorgen Fenech
Yorgen FenechZdjęcie: Reuters/Malta Government/J. Wonnacott

Wierzymy, że to ten człowiek” – tak Manuel Delia skomentował wiadomość o aresztowaniu Yorgena Fenecha, jednego z najbardziej znanych maltańskich biznesmenów.

Delia jest dziennikarzem i współautorem książki „Murder on the Malta Express - Who killed Daphne Caruana Galizia?”, w której opisano korupcję w rządzie, pranie pieniędzy i działalność mafii na Malcie.

„Oczywiście Fenech jest niewinny, dopóki nie zostanie skazany” – stwierdził, dodając jednak, że reporterzy śledczy od dawna są przekonani, że to właśnie on stoi za morderstwem słynnej dziennikarki.

Daphne Caruana Galizia
Daphne Caruana GaliziaZdjęcie: Getty Images/AFP/M. Mirabelli

Morderstwo, które wstrząsnęło światem

Daphne Caruana Galizia zginęła 16 października 2017 roku. Niedaleko od domu, na wiejskiej drodze, w jej samochodzie wybuchła bomba.

Morderstwo wywołało szok nie tylko na Malcie, ale i daleko poza jej granicami. Podejrzenie od razu padło w stronę politycznych kręgów. Galizia pisała bowiem o szalejącej korupcji i tym, jak politycy i oligarchowie współpracowali, aby przekształcić Maltę w raj podatkowy.

Niemcy otrzymały materiał dowodowy zamordowanej dziennikarki

Po zabójstwie, Parlament Europejski wysłał na wyspę swoją delegację, która wezwała do przeprowadzenia rzetelnego dochodzenia. Bruksela skrytykowała tempo śledztwa i przedstawiła wątpliwości co do rzetelności policji i sądownictwa. W grudniu 2017 r. aresztowano trzech drobnych przestępców za rzekome umieszczenie i zdetonowanie bomby w samochodzie Galizii. Pomimo kolejnych interwencji ze strony Brukseli, dochodzenie zostało zawieszone. Wydaje się jednak, że obecnie nastąpił zwrot.

Rząd zrozumiał, że cały świat jest nadal zainteresowany tą sprawą i nie można tego zamieść pod dywan” - powiedział Delia. On, synowie Galizii oraz międzynarodowa grupa dziennikarzy, regularnie informujących o korupcji na Malcie, poprzysięgli kontynuować pracę zamordowanej dziennikarki i znaleźć odpowiedź na pytanie, kto naprawdę stoi za tą zbrodnią.

Fenech został zatrzymany w porcie w Portomaso
Fenech został zatrzymany w porcie w PortomasoZdjęcie: Reuters/PBS Malta

Lichwiarz ujawnia zleceniodawcę  

W miniony wtorek (19.11.2019) niespodziewanie, premier Malty Joseph Muscat poinformował, że ułaskawi zatrzymanego Melvina Theumanę, jeśli przedstawi w sądzie dowody przeciwko osobie, która zleciła morderstwo Galizii.

Melvin Theuman, znany lokalnym władzom lichwiarz, został aresztowany z pomocą Interpolu w ramach międzynarodowej akcji dotyczącej prania brudnych pieniędzy.

Mężczyzna, najwyraźniej obawiając się o swoje bezpieczeństwo w więzieniu, zażądał ułaskawienia w zamian za wskazanie osoby, która stoi za zabójstwem maltańskiej dziennikarki. Theuman ma posiadać dowody przeciwko osobie, która zleciła morderstwo, w tym nagranie rozmowy na ten temat i dowód zapłaty. Zeznał także, że ​​zwerbowała trzech przestępców, którzy zamontowali i zdetonowali bombę. Jednak cała trójka temu zaprzecza.

W środę rano policja najprawdopodobniej zapobiegła próbie ucieczki Yorgena Fenecha, zatrzymując biznesmena na jego jachcie „Gio”. To właśnie Theuman miał dać znać policji.

Malta Matthew Caruana Galizia und Paul Caruana Galizia
Synowie Daphne Matthew i PaulZdjęcie: Getty Images/AFP/T. Akmen

Kim jest Yorgen Fenech?

Rodzina Fenecha posiada liczne udziały w hotelach, klubach nocnych, kasynie oraz przemyśle energetycznym i żeglugowym. Aktywa te są warte kilkaset milionów euro. W ubiegłym roku wyszło na jaw, że Fenech był właścicielem 17 Black, tajemniczej firmy z Dubaju powiązanej z panamską kancelarią prawniczą Mossack Fonseca. Firma była zaangażowana w tajne płatności na rzecz maltańskiego ministra turystyki Konrada Mizzi i szefa gabinetu premiera Malty, Keitha Schembri.

O tajemniczej firmie 17 Black Galizia napisała tuż przed śmiercią.

Morderstwo jest najprawdopodobniej powiązane z jednym z największych państwowych projektów na Malcie - budową elektrowni gazowej Delimara w 2013 r., należącej do Siemensa, państwowego organu ds. Energii Azerbejdżanu Socar i maltańskiej spółki holdingowej Electrogas, który z kolei jest własnością Yorgena Fenecha. Galizia otrzymała wiadomości e-mail, które miały wskazywać, że pośrednik za pomoc w obsłudze płatności za gaz ziemny brał swoją działkę, co kosztowało maltańskich podatników miliony euro rocznie.

Malta Gedenken an Daphne Caruana Galizia, ermordete Journalistin
Zdjęcie: DW/D. Repeckaite

Trop prowadzi na szczyt

Synowie Galizii wskazują ministra turystyki i szefa gabinetu premiera Malty, których podejrzewa się o otrzymanie milionowych łapówek.

„Aresztowanie Fenecha musi mieć konsekwencje polityczne” - powiedział Sven Giegold, poseł do Parlamentu Europejskiego, który był członkiem pierwszej delegacji z Brukseli, wzywającej do rzetelnego śledztwa w sprawie morderstwa Galizii i krytykującej korupcję i przestępczość na wyspie.

„Mizzi i Schembri powinni ustąpić” - powiedział, dodając, że dochodzenie będzie okazją dla maltańskiego sądownictwa do udowodnienia, czy naprawdę jest ono niezależne.

UE wielokrotnie krytykowała rząd Malty za uchybienia w kwestii praworządności. Giegold uważa, że wśród elit politycznych i finansowych panuje głęboko zakorzeniona bezkarność. „Wyjaśnienie zabójstwa Daphne Caruany Galizii jest papierkiem lakmusowym praworządności na Malcie. Najwyższy czas, aby ktokolwiek za tym stał, został wreszcie pociągnięty do odpowiedzialności” – podkreślił.

 

afp/kam