"Lufta e Shenjtë": Perandoria Osmane në Luftën e Parë Botërore

Në një karikaturë propagandasistike franceze e vitit 1915. Ky kosh i mbushur me kapele merr një goditje të dhunshme nga një çizme. Në ajër fluturojnë kapelet e kuqe bashkë me xhufkën e tyre karakteristike, të ashtuquajturat "Fes". Kur përmendej Fes në atë kohë, nënkuptohej Perandoria Osmane. Por edhe një fuqi europiane merr këtë godtije: "Made in Germany" shkruhet në kosh. Gjermania dhe Perandoria Osmane ishin të lidhura në Luftën e Parë Botërore. Ky poster simbolizonte një flotë me anije luftarake, të cilat kishin kursin drejt Perandorisë Osmane.

Zbarkim në Galipoli

Trupat e Antantës zbarkuan në vitin 1915 në gadishullin e Galipolit, jo shumë larg nga kryeqyteti osman Stamboll. Një pozicion mjaft i rëndësishëm strategjik: përmes Bosforit dhe Dardaneleve Perandoria Osmane kontrollonte kalimin mes Detit Mesdhe dhe Detit të Zi. Më 25 prill 1915 një barrikadë gjigande anijesh luftarake britanike dhe franceze nisën sulmin në Galipoli, jo shumë larg Dardaneleve.

Karikatura propagandistike duhet t'u jepte guxim ushtarëve dhe njerëzve në Francë, t'i bënte të mendonin se fuqia francezo-britanike do të mundte kaq lehtë ushtarët osmanë. Por ky supozim u provua që ishte një gabim i madh. Kur francezët dhe britanikët nisën zbarkimin e ushtarëve në fillim të vitit 1916, më shumë se 260 000 mijë trupa u vranë, ose humbën jetën nga epidemi të ndryshme.

"Njeriu i sëmurë Bosforit"

Kur shpërtheu Lufta e Parë Botërore asnjeri nuk e konsideroi Perandorinë Osmane si të gatshme për luftë. Prej dekadash kjo fuqi e madhe shihej si "njeriu i sëmurë i Bosforit". Rusia, Franca dhe Britania e Madhe debatonin gjithnjë me njëra-tjetrën për të bërë të tyret pjesët e mbetura të Perandorisë Osmane. Për këtë arsye Osmanët u bashkuan më gjermanët në vitin 1914. Këta të fundit nuk kërkuan territore dhe premtuan ndihmë.

Më 29 Tetor 1914 anijet luftarake turke qëlluan disa porte ruse dhe në këtë mënyrë Perandoria Osmane hyri në luftë. Në të vërtetë vendi nuk ishte i përgatiur ushtarakisht për të hyrë në konflikt, por Sulltani osman përdori një armë propaganduese: Sulltan Mehmeti i V e quajti veten si pasardhës i Profetit Muhamed dhe në nëntor 1914 bëri thirrje për Luftë të Shenjtë. Të gjithë myslimanët, që qendronin nën sundimin francez, britanik apo rus, duhet të ngriheshin kundër pushtuesve të tyre të ‘pafe'.

Thirrje për Luftë të Shenjtë

"Turruni mbi armiqtë si luanët!", bënte thirrje Sulltani. Edhe gjermanët kishin shpresa të mëdha tek Lufta e Shenjtë, që do të mund të ndodhte në kolonitë me popullsi myslimane të britanikëve dhe francezëve. Por në botën myslimane apeli i Sulltanit osman pothuajse nuk u dëgjua.

Përkundrazi shumë popuj arabë u rebeluan kundër Perandorisë Osmane. Nën drejtimin e oficerit britanik, Thomas Edward Lawrence, i ashtuquajturi "Lawrence i Arabisë", u zhvillua një luftë guerrilase mes trupave osmane dhe kryengritësve arabë.

Vizitë nga Perandori

Për gjermanët Perandoria Osmane ishte një partner i rëndësishëm, që duhej të mbështetej edhe me anë të propagandës. Më 1917 Perandori Wilhelm II vizitoi Konstandinopojën dhe përshendeti autoritetet e vendit duke mbajtur veshur uniformën e një marshalli osman. Kjo pamje u shpërnda më pas me anë të posterave. Në të njëjtën kohë Perandori gjerman mbylli sytë para një krimi monstruoz të osmanëve: genocidin ndaj pakicës armene në Perandorinë Osmane.

Për shkak se ata ishin shpallur si "jo-besnikë ndaj Perandorisë Osmane", sipas propagandës zyrtare që prej Prillit 1915 qindra mijra armenë u ekzekutuan, u dërguan në marshime vdekjeje, ose vdiqën nga dhuna, uria dhe sëmundjet. Rreth 1.5 milion armenë ranë viktima të këtij genocidi.

Perandoria Osmane qendroi në krah të Gjermanisë deri në vitin 1918 dhe së bashku me aleaten e saj humbën luftën. Por historia shekullore e Perandorisë Osmane mori fund më 1922, atëherë kur u krijua Turqia moderne.