AB’den Türk-Ermeni diyaloğuna destek
6 Eylül 2008
Cumhurbaşkanı Abdullah Gül'ün, Ermenistan Cumhurbaşkanı Serj Sarkisyan’ın Erivan davetini kabul etmesi, Avrupa Birliği’nde büyük memnuniyet yarattı.
Avrupa Birliği Komisyonu'nun Genişlemeden Sorumlu üyesi Olli Rehn, yaptığı yazılı açıklamasında, Gürcistan krizinin ardından, Kafkaslar’daki komşuluk ilişkilerinin önemine dikkati çekti.
Rehn, Gül'ün ilk adımının devam ettirilmesini beklediğini ifade ederken, bu gelişmenin bölgede işbirliği ve istikrarı güçlendireceğini vurguladı.
Avrupa Parlamentosu’ndan da, Gül’ün Erivan ziyaretine destek mesajları geldi. Parlamento'nun Liberal ve Demokratlar Grubu'nun Türkiye dosyasına hakim İngiliz milletvekili Andrew Duff, Türkiye'nin Kafkaslardaki jeostratejik önemine vurgu yaptı:
“Cumhurbaşkanı Gül'ün Erivan'a gitmesini güçlü bir karar ve sağduyulu hareket olarak görüyorum. Gürcistan krizinin ardından Türkiye Kafkaslardaki önemi oldukça arttı. Bölgedeki ülkelerin ilişkileri ne kadar iyi olursa, biz de kendimizi güvende hissedebiliriz.”
Öger: Diyalog gecikmeden başlamalı
Avrupa Parlamentosu'nun Sosyalist Grup üyelerinden Türk kökenli Alman milletvekili Vural Öger de, Türkiye’nin vakit geçirmeden Ermenistan ile diyalog başlatması gerektiğini kaydetti. Öger şöyle konuştu:
“Aklıma hep, Nixon’un 1970’lerdeki, Çin ile ilişkilerin başlangıcında o meşhur Çin’in pinpon oyuncularını daveti üzerine başlayan ilişkiler geliyor. Bence Türkiye’nin Avrupa ile ve dünya ile ilişkisindeki bu Ermeni sorununu, biz Ermenistan ile iyi bir diyaloğa girerek çok daha iyi çözebiliriz. Çünkü ildiğiniz gibi Kasım ayında ABD seçimlerinden sonra Amerikan Kongresi’ne Ermeni soykırım sorusu şeklinde gelebilir. ABD ile aramız bile açılabilir. Dünyanın çeşitli ülkelerinde tabii soykırım olmuş diye kararlar alınıyor. Bu tabii bizde tepkiler, reaksiyonlar yaratıyor. Bence bunları önleyebilmek için anayol, Ermenistan’la bir diyaloğun başlamasıdır.”
Yaz tatilinin hemen akabinde Gürcistan krizi ve Rusya ile ilişkilere odaklanan AB'nin kulislerinde, Türkiye'nin Kafkaslarda artan önemine son günlerde çokça atıf yapılıyor. Gül'ün Ermenistan ziyaretinin böyle bir zamanda gerçekleşmesi ise, AB cephesinin ilgisini daha da arttırıyor.
Sınırın açılması, ekonomik değer yaratır
Türk Sanayici ve İşadamları Derneği (TÜSİAD) Brüksel Temsilcisi Bahadır Kaleağası ise Cumhurbaşkanı Gül’ün ziyaretinin simgesel bir anlam taşıdığını, bu tür ziyaretlerin ilişkilerin gelişmesine yardımcı olacağını vurguladı:
"İki ülke arasındaki ilişkilerde tabii ki bir soykırım iddiaları sorunu var. Tabii Ermenistan'daki siyasal psikoloji ve toplumsal psikoloji; Türkiye konusunda, sorunlu coğrafyada olmaktan kaynaklanan sıkıntıları yaşıyor. Bu yüzden Ermenistan iç politikası, bazen gerçekten dış ilişkilerini kökten etkileyebilmekte. Ama tabii Ermenistan'ın Türkiye ile sınırlarının kapalı olmasının ekonomik sonuçlarına baktığımızda bundan en büyük kaybı Ermenistan yaşıyor. Tabii Türkiye'nin de doğu illeri yaşamakta. Sınır açılsa orada önemli bir ekonomik artı değer yaratılacak."