Apple otonom araç üretiminden vazgeçti
3 Mart 2024
Avrupa, Asya ve ABD'deki geleneksel otomobil üreticilerinde, teknoloji şirketlerinin de sektöre girip klasik mobilite anlayışını kökten değiştireceklerine dair endişe had safhaya ulaştı. Özellikle Apple ve Google'ın otonom sürüş yapabilen kendi otomobillerini üretme girişimleri geleneksel otomobil üreticilerinin korkulu rüyası haline geldi.
Ancak Silikon Vadisi'nden gelen son haberler, otomobil firmalarının şimdilik derin bir nefes almalarını sağladı. Reuter haber ajansının bildirdiğine göre, iPhone akıllı telefonlarının üreticisi Apple, kendi elektrikli otomobilini üretmek amacıyla bir süredir üzerinde çalıştığı "Titan" adlı projesinden vazgeçti.
Ünlü ekonomi gazetesi "Wall Street Journal" da kısa bir süre önce yayınladığı haberinde, yaklaşık 2 bin çalışandan oluşan Apple ekibinden bazı otomobil geliştiricilerinin, bundan böyle yapay zekâ yazılımları geliştirmeye odaklanacağını bildirmişti. Özellikle ChatGPT uygulamasının muazzam başarısı, yapay zekâ yazılımlarına yönelik ilgi ve talepte bir patlamaya neden olmuştu.
Otomotiv sektörü: Zor bir pazar
Birçok sektör uzmanı, Apple'ın otomobil üreticisi olma çabalarına en başından beri temkinli yaklaşıyordu. Zira otomotiv ve teknoloji sektörlerinin iş modelleri çok farklı. Otomobil üretiminde, kompakt elektronik paketleri postayla teslim etmek ya da dijital güncellemeler yoluyla müşterilere aktarmak mümkün değil. Büyük ve ağır "donanımların" dünyanın dört bir yanına gönderilmesi gerekiyor ki, bu da düzenli bakım çalışmalarının zorunlu kılıyor.
Ayrıca otomobillerin geliştirme döngüleri birkaç hafta veya ay değil, çok çeşitli yasal gereklilikler nedeniyle yıllarca sürebiliyor. Buna ek olarak, otomotiv sektöründeki kâr marjları, elektronik sektörüne kıyasla çok daha düşük. Bu ve benzeri faktörler nedeniyle otomotiv sektörü temsilcileri ve uzmanları, en başından beri otomobil üretmenin ve satmanın kolay olmadığını belirtiyorlar.
Son yıllarda Apple'ın büyük bir tedarikçi şirketi devralarak ya da bir otomobil üreticisini satın alarak geliştirme çabalarını basitleştirebileceğine dair spekülasyonlar yapıldı. Bu bağlamda McLaren ile temas olduğuna dair söylentiler dillendirildi.
Diğer yandan elektrikli otomobil üreticisi Tesla'nın kurucusu Elon Musk, "Model 3" üretiminin başlangıcında, Apple'a otomobil geliştirme bölümünü satın alma teklifinde bulunduğunu iddia etmişti. Ancak Apple'ın patronu Tim Cook bu sözde teklifi görüşmeye bile yanaşmadı.
Milyarlarca dolar heba mı edildi?
New York Times'a göre, "Titan" macerası iPhone grubuna on milyar dolardan fazlaya mal oldu. Ekonomi yayıncısı Bloomberg ise Apple otomobilinin maliyetini yılda bir milyar dolar olarak tahmin etmişti. Guidehouse'daki analistler başta olmak üzere, pek çok piyasa gözlemcisi, Apple'ın otonom sürüş projesi kapsamındaki AR-GE çalışmaları için toplam 15 ila 20 milyar dolar arasında yatırım yaptığını tahmin ediyor. Morgan Stanley analistlerinden Erik Woodring, projenin iptalinin "yapay zekâ gibi daha önemli ve öncelikli konular için çok daha fazla mali kaynak ayrılabileceği" anlamına geldiğini belirtiyor.
Bu gelişme hisse senedi fiyatlarında büyük bir sıçramaya neden olmasa da borsa Apple'ın iptal kararına belli bir rahatlama ile tepki verdi. Kararın açıklanmasının hemen ardından Apple hisselerinde kaydedilen küçük artış, şirketin sonucu belirsiz pahalı bir macerayı geride bıraktığı için yatırımcıların nispeten rahatladığını gösterdi.
"İyi bir karar"
ABD merkezli fon yöneticisi Franklin Templeton'ın CIO'su (Baş Yatırım Sorumlusu) Jonathan Curtis, Alman ekonomi gazetesi Handelsblatt'a yaptığı açıklamada, Apple'ın otomobil işine girme fikrinde aslında haklı gerekçelerinin bulunduğun, zira günümüzdeki arabaların neredeyse tümüyle "tekerlekli bilgisayarlar" olduğu yorumunu yapıyor. Ancak Curtis'e göre, yapay zekâ konusunun özellikle son bir yıl içinde adeta patlama yapması, teknoloji şirketlerinin önceliklerini değiştirdi.
Apple da yapay zekâyı iPhone'lara entegre etmek istiyor. Curtis, bu açıdan bakıldığında "Otonom otomobil projesinin iptali iyi bir karar" diyor. Titan projesindeki programcılar şimdi yapay zekâ konusuna odaklanabilecek. Nitekim Apple CEO'su Tim Cook, geçen haftaki çevrimiçi genel kurul toplantısında Apple'ın yeni yapay zekâ işlevlerini duyurdu. Apple cihazları için yazılım yeniliklerinin bir ön izlemesi, şirketin geleneksel olarak her yıl haziran ayında düzenlediği Dünya Geliştiriciler Konferansı (WWDC) adlı etkinlikte sunuluyor.