Franfurt Fuarı rekor kırdı

Frankfurt Kitap Fuarı’ndan sayıların ötesinde kalanlar telif sözleşmeleri, verilen ödüller ve gelecek yıl için hazırlıklar oldu. Telif sözleşmelerinin çoğunun internet aracılığıyla yapıldığı günümüzde yine de gelenekleri korumak ya da sürpriz keşifler mümkündü Frankfurt’ta. Fuarın en önemli etkinliklerinden biri Alman Kitapçılar Birliği’nin Barış Ödülü’nün Saul Friedlaender’e verilmesi idi.

25 bin Euroluk ödülü alan Friedlaender, Yahudi soykırımından Katolikliği seçerek kurtulanlardan biri. Bu çözümü o zaman on yaşında olan oğulları için düşünen anne- babası Jan ve Elli Friedlaender ise Auschwitz’de yaşamını yitirenlerden. Friedlaender, Frankfurt Paul Kilisesi’nde yapılan törendeki konuşmasında ailesinin yazdığı mektuplardan alıntılarla Hitler’in ölüm makinesinden kaçmaya çalışanların yaşadıklarını yansıtarak, sözü bir kez daha kurbanlara bıraktı.

Friedlaender’e Barış Ödülü

Alman Kitapçılar Birliği bu yılki Barış Ödülünü Saul Friedlaender’e tam da bu nedenle vermişti. Friedlaender, Yahudi soykırımı ile ilgilenen tarihçiler arasında, yaşananlara bir akademisyen gibi mesafe koyarak değil, taraf olarak, bireyin öyküsüne önem vererek, katilin soykırım için vahşi bir tutku ile yaptığı hazırlıkları ve kurbanın ürkekliğini, günlükler, mektuplar ve diğer belgelere dayanarak tüm ayrıntıları ile veriyor. Ama komşunun komşuyu ihbar edip ölüme yolladığı yıllarda, yaşamını tehlikeye atarak kurtarıcı olanları da unutmuyor. Kurbanlara kimlik kazandırırarak toplumsal bilinçte farklı bir düzeye çıkarıyor. Saul Friedlaender’in çalışması tam da “insan anıldıkça yaşar” sözünün karşılığı.

Katalanlar'dan Türkler'e devir

Frankfurt Kitap Fuarı kapanırken, konuk ülke devir-teslim töreni de yapıldı. Bu yılın konuğu Katalan bölgesi bayrağı Türkiye’ye teslim etti. Törene Türkiye’yi temsilen Frankfurt Yöneticisi Jürgen Boos, Türkiye Kütüphaneler ve Yayınlar Genel Müdürü Ahmet Arı ve Katalanya Kültür Komisyonu Başkanı Anna Soler Pont katıldı.

Pont, Frankfurt kitap Fuarına katılımın kültürlerini tanıtmak açısından çok önemli verimli olduğunu söyledi ve Türkiye’ye bol „şans“ diledi. Törenin edebi yanını ise Katalan ve Türk yazarlar Baltazar Porcel ile Elif Şafak’ın yaptığı okumalar oluşturdu.

Fuar sırasında Frankfut’ta değil ama Karlsruhe’de ilginç bir gelişme oldu. Alman Anayasa Mahkemesi Almanya’nın tarihinde ikinci kez bir kitabı, Maxim Biller’in ESRA adlı romanını yasakladı. Yasak kararına, kitabın baş karakteri olan Türk kökenli sinema sanatçısı ile annesinin açtığı dava oldu.

ESRA romanı için karar

Mahkeme, yazar ile bir süre ilişkisi olan sanatçının, kitaptaki ayrıntılarla kişilik haklarının zedelendiği yolundaki itirazını kabul etti. ESRA adlı romanın yayınevi, ilk mahkemenin de benzer yöndeki kararı üzerine yeni baskıyı kitaptaki bazı isim ve adresleri çıkararak yapmıştı. Şimdi Anayasa Mahkemesinin kararı ile roman piyasadan çekilecek. Alman Anayasa Mahkemesi kararın gerekçesinde kişilik haklarının sanatçı özgürlüğünün önünde olduğuna işaret ediyor. Almanya’nın tarihinde ilk kitap yasaklama kararı aynı gerekçe ile 1971 yılında Klaus Mann’ın Mefisto adlı kitabi için verilmişti.