İsrail'de yedek asker krizi

İsrail'in Hamas'ın 7 Ekim saldırılarının ardından Gazze'ye başlattığı saldırılar birinci yılını geride bırakırken ordudaki yedek askerler arasında ciddi bir yorgunluğun baş gösterdiği belirtiliyor. Lübnan'da açılan yeni cephe nedeniyle orduya yeni asker bulmanın da zorlaştığına işaret ediliyor.

Gazze'ye 27 Ekim'de başlatılan kara operasyonundan bu yana 367 askerini kaybeden İsrail, Hizbullah'la mücadele gerekçesiyle girdiği Lübnan'da da 37 askerini yitirdi.

"Boğuluyoruz"

Operasyonlar nedeniyle yedek askerlik süresi uzatılırken bazı yedek askerler altı ayı bulan bir süre boyunca olağan hayatlarına devam edememekten şikâyetçi. Ariel Seri-Levy isimli yedek askerin X üzerinden yaptığı "Boğuluyoruz" paylaşımı ses getirdi. Seri-Levy, 7 Ekim saldırılarından bu yana dört kez göreve çağrıldığını belirtirken İsrail'in Gazze ve Lübnan'da kalmasını isteyenlere atıfla, "Bu savaşı bitirmeliyiz çünkü askerimiz kalmadı" ifadelerini kullandı.

İsrail hükümeti yedek askerler için asgari gelir teminatı sağlasa da pek çok serbest çalışan savaş nedeniyle kepenk indirmek zorunda kaldı.

Fransız haber ajansı AFP'ye konuşan bir diğer yedek asker yaşadığı yorgunluk ve moral bozukluğunun üzerine bir de işini kaybettiğini söyledi. Bu yıl yaklaşık altı ayını Gazze'de geçirdiğini belirten yedek asker, "Toplum (yararı) hâlâ bireyin üzerinde ama bunun bedeli ailem için çok ağır" diye konuştu.

İsrail'de erkekler için üç, kadınlar için iki yıl olan zorunlu askerlik hizmetinin yanı sıra erkekler 50 yaşına gelene kadar düzenli olarak askeri tatbikatlar da dâhil olmak üzere yedek asker olarak hizmet veriyor.

Ultra-Ortodoksların askerlik muafiyeti bitecek mi?

Süregelen savaş, birçoğu zorunlu askerlik hizmetinden muaf tutulan Ultra-Ortodoks Yahudilerin silah altına alınmasına ilişkin kamuoyu tartışmalarını da alevlendirdi. İsrail'in kurulduğu 1948'de kabul edilen ve o dönem yalnızca 400 kişiyi kapsayan düzenleme uyarınca Ultra-Ortodoksların kendilerini kutsal Yahudi metinlerini incelemeye adadıkları takdirde askerlik hizmetinden muaf tutulmasına karar verilmişti.

İsrail Demokrasi Enstitüsüne (IDI) göre, günümüzde sayıları 1 milyon 300 bini bulan Ultra-Ortodokslar İsrail'deki Yahudi nüfusunun yüzde 14'ünü oluşturuyor. Orduya göre, askerlik çağına gelenlerin yaklaşık 66 bini bu görevden muaf tutuluyor. 

Ancak geçen Haziran ayında İsrail Yüksek Mahkemesi, hükümetin "yeterli bir yasal çerçeve olmadan" bu muafiyeti sürdüremeyeceğine hükmederek din kursu öğrencilerinin askere alınmasına karar verdi. Başbakan Benyamin Netanyahu'nun liderliğindeki koalisyon hükümetinde yer alan Ultra-Ortodoks siyasi partiler, yıl sonunda yapılacak bütçe oylamasından önce buna yönelik bir çerçeve oluşturulması çağrısında bulundu.

Ülkede dindar Siyonist hareket içinde yer alan ve dini yaşam tarzını orduya katılımla bütünleştirmeyi amaçlayan yaklaşık 2 bin yedek asker eşi de "askerlik yapanların yükünün hafifletilmesini" talep eden bir açık mektuba imza koydu.

DW,AFP/SÖ,CÖ

DW Türkçe'ye engelsiz nasıl ulaşabilirim?