Londra-Moskova hattında gerilim tırmanıyor
18 Ocak 2008
British Council genel müdürü Martin Davidson bu karara gerekçe olarak, Salı ve Çarşamba günleri bu kurumda çalışan yaklaşık 30 kişinin Rus gizli servisi tarafından sorgulanmasını gösterdi. İngiltere Dışişleri Bakanı David Miliband olayı,"kabul edilemez" olarak yorumlarken, AB de, Rusya ve İngiltere arasındaki gelişmelerden endişe duyulduğunu açıkladı. Rusya’daki insan hakları savunucuları ise olayda "Stalin dönemini andıran“ yöntemlerin kullanıldığını söylüyor.
Rus gizli servisinin, St. Petersburg ve Yekaterinburg’daki British Council çalışanlarını sorgulamasına Londra yoğun tepki gösterdi. İngiltere Dışişleri Bakanı David Miliband, parlamentoda yaptığı konuşmada bu davranışın Rusya'nın uluslararası hukuka riayetiyle ilgili ciddi sorulara yol açtığını söyledi: "Tüm parlamentonun, böyle bir davranışın, büyük bir devlete uymadığı konusunda hemfikir olduğunu düşünüyorum. Ayrıca bu tutumun, British Council’in çalışmalarının yasal güvencesini sağlayan ve Rusya'nın da imzaladığı Viyana konvansiyonu ile 1994 tarihli ikili kültürel işbirliği anlaşmasına da aykırı olduğu kanaatindeyim.”
Miliband: Soğuk Savaş geçmişte kaldı
"Rusya'nın İngiltere'deki kültürel faaliyetlerine yönelik olarak benzer bir misillemede bulunmayacağını" kaydeden Miliband, yaşananların geçmişi hatırlattığını söyledi: "Benzeri davranışları Soğuk Savaş döneminde de görmüştük ama doğrusunu söylemek gerekirse, o zamanları arkamızda bıraktığımızı sanıyordum.”
İngiltere Dışişleri Bakanı, Moskova’nın British Council şubelerinin çalışmalarının devam etmesini engelleyecek hiçbir geçerli neden göstermediğini de söyledi. Rusya geçen yıl, British Council'ın ülkedeki şubelerinde vergi uygulamaları konusunda hatalar yapıldığı gerekçesiyle bu şubelerin kapatılmasını istemişti. Ancak Rusya Dışişleri Bakanı Sergey Lavrov, kültür enstitüsüne karşı takınılan tavrın, 2007 Haziranında 4 Rus diplomatın İngiltere’den sınırdışı edilmesi ile bağlantılı olduğunu söylemişti. Sözkonusu diplomatlar, eski casus Alexander Litvinenko’nun zehirlenerek öldürülmesi olayına karıştıkları gerekçesiyle sınırdışı edilmişti.
AB: Derin üzüntü duyuyoruz
AB Dönem Başkanlığı’nı yürüten Slovenya da bir açıklama yaparak, British Council çalışanlarının Rus yetkililerce taciz edilmesinden ve faaliyetleri kısıtlayıcı önlemlerden derin üzüntü duyulduğunu belirtti ve Rusya’nın enstitüye serbest ve etkin bir çalışma ortamı sağlaması talep edildi. Açıklamada kültür enstitülerinin halkların karşılıklı anlaşmalarında oynadığı önem vurgulandı.
Rusya’daki “İnsan Hakları İçin” adlı sivil toplum örgütü ise, İngiliz kültür enstitüsüne baskının sona ermesini talep etti ve “yabancı etkilerle mücadelede uygulanan Stalinist yöntemleri” protesto etti.