Olimpiyat açılışlarının unutulmayanları

Antik Yunanistan'da Olimpiyat Oyunları M.Ö. 776'dan M.Ö. 393'te İmparator Theodosius'un söz konusu oyunların "pagan inanışı" olduğu gerekçesiyle kaldırmasına kadar sürdü. Oyunların modern çağda yeniden başlamasına Fransız tarihçi Pierre de Coubertin öncülük etti. I. Olimpiyat Oyunları, 5-15 Nisan 1896 tarihleri arasında Atina'da düzenlendi. Oyunların açılışını Yunanistan Kralı I. Georgios yaptı.

Birinci Dünya Savaşı'nın sona ermesinden iki yıl sonra Anvers'de gerçekleştirilen Olimpiyat Oyunları'nda, fikri 1913'te ortaya atılan Olimpiyat bayrağı ilk kez göndere çekildi. Beyaz zemin üzerinde iç içe geçmiş mavi, sarı, siyah, yeşil ve kırmızı beş halka oyunlara katılan ülkelerin bayraklarındaki renkleri temsil ediyor. Olimpiyat yemini de ilk kez 1920'de kullanılmaya başlandı.

Günümüzde uygulanan protokolün büyük bölümü 1928 Amsterdam Olimpiyatları'nda başladı. Müsabakalara katılan sporcuların stadyum yürüyüşü de ilk kez 1928'de yapıldı. Buna göre ilk olarak Yunan sporcular, ardından ev sahibi ülkenin seçtiği dilde A'dan Z'ye katılan ülkelerin sporcuları, son olarak da ev sahibi ülkenin sporcuları stadyuma giriş yapıyor.

Olimpiyat meşalesinin Yunanistan'dan oyunların yapıldığı ülkeye taşınması geleneği 1936'de başladı. Meşaleyi 3 bin atlet elden ele Berlin'e getirdi. Olimpiyat ateşini ise Alman atlet Fritz Schilgen yaktı. Naziler 1936 Olimpiyatlarını propaganda malzemesi olarak kullandı.

Japonlar, meşale taşıyıcısı olarak ABD'nin Hiroşima'ya atom bombasını attığı gün olan 6 Ağustos 1945'te Hiroşima’da doğan Yoşinori Sakai’yi seçti. Asya’daki ilk Olimpiyat organizasyonu olan 1964 Tokyo oyunlarının açılışı dünya barışı için unutulmaz bir ana imza attı.

Siyasi klima Olimpiyat oyunlarında da çok önemli rol oynuyor. 1980 yılında İngiliz Ulusal Olimpiyat Oyunları Komitesi Başkanı Dick Palmer’ın (sağ alt köşede) İngiliz bayrağı yerine Olimpiyat bayrağı taşıdığı görülüyor. Almanya ve Japonya ABD ile birlikte eski Sovyetler Birliği'nin Aralık 1979'da Afganistan'ı işgalini protesto amacıyla Moskova Olimpiyatlarını boykot etti.

Barcelona Olimpiyatlarının meşalesini paralimpik okçu Antonio Rebollo yaktı. Aslında Rebollo'nun attığı ucu yanan ok meşaleyi ufak bir farkla sıyırdı, ancak meşale mükemmel bir zamanlamayla alttan ateşlendi.

1996 Atlanta Olimpiyatlarının meşalesini o dönemde Parkinson hastalığıyla mücadele eden efsane boksör Muhammed Ali yaktı. Vietnam Savaşı'na gitmeyi reddettiği için, unvanı elinden alınan ve üç buçuk yıl ringlere çıkmama cezası alan Ali, 1964, 1974 ve 1978'de üç kez Dünya Ağır Sıklet Boks Şampiyonu olarak bir ilke imza atmıştı.

Açılış seremonisinin çerçevesi belli olsa da yine de yaratıcılığa geniş yer bırakıyor. 2004 Atina Olimpiyatlarının açılışında İzlandalı şarkıcı Björk, "Oceana" adlı şarkısını seslendirirken sanatçının dalgaları andıran etekleri genişleyerek stadyumdaki tüm atletlerin üzerini kapladı.

Pekin, 2008 Olimpiyatlarının açılışı için hiçbir zahmetten kaçınmadı. Kutlamaların Çin'e maliyeti 100 milyon dolar oldu. Küçük bir kıyaslama yaparsak dört yıl sonra Londra'da yapılan Olimpiyatların açılışı ise 40 milyon dolar tuttu. Açılışlarda tam 2 bin 8 perküsyonist yer aldı. Geleneksel Çin davulu 'fou' gösterisi üç saatlik açılışın unutulmazlarındandı.

Londra’daki açılışta gösterilen kısa filmde James Bond rolündeki David Craig, Kraliçe II. Elizabeth'i Buckingham Sarayı'ndan helikopterle alarak Londra üzerinden Olimpiyat Stadı'na getirdi. Kraliçe 1976 yılında da Montral'deki oyunların açılışını yapmıştı. ©Deutsche Welle Türkçe