Rusya'nın Kırım'daki tehlikeli oyunu

Kırım hanlarına yüzyıllarca başkentlik eden Bahçesaray'dayız. Turistlerin aklını çelmeye çalışan satıcılar ve avluya bir banttan yayılan ezan sesi, Kırım'daki güncel duruma dair ilk bakışta yanıltıcı bir huzur görüntüsü sunuyor. Tatarca yayımlanan Avdet gazetesinin genel yayın yönetmeni Şevket Kaybulayev, 1944'te Stalin tarafından Orta Asya'ya sürgün edildikten sonra 1991 yılında anayurtlarına dönmelerine izin verilen Tatarların zor günler yaşadıklarını belirtiyor: “Rusya ile Ukrayna arasındaki ilişkilerin gerilmesi en çok Kırım'ı etkiledi. Kırım, Ukrayna'nın bir parçası olarak mı kalmalı yoksa doğrudan Rusya'ya mı bağlanmalı? Giderek şiddetlenen bu tartışma, biz Kırım Tatarlarını da çeşitli zorluklarla yüz yüze bırakıyor.”

Tatar mezarlıkları tahrip ediliyor

Stalin, sürgüne gönderilen Tatarların yerine Kırım'a Rus aileler yerleştirdi. Kırım Tatarlarından Ali Hamsin, yaşanan gerginliğe dikkat çekiyor ve Tatar mezarlıklarının kimliği belirsiz kişilerin saldırılarına uğradığını kaydediyor: “Son yıllarda Kırım Tatarlarına ait mezarlar sürekli saldırılara uğruyor. Bu saldırılarda şimdiye kadar 240 mezar taşı tahrip edildi.”

Avdet gazetesi genel yayın yönetmeni Şevket Kaybulayev, Rusya-Gürcistan savaşından sonra bölgedeki gerilimin Kırım'da yoğunlaştığını belirtiyor. Kaybulayev, Rusya yanlısı Kırımlı siyasetçilerin sürekli Ruslar ile Tatarlar arasında çatışma çıkarmayı hedefleyen açıklamalar yaptıklarını, sözkonusu açıklamaları eleştirmeleri üzerine haklarında yargı yoluna başvurulduğunu söylüyor: “Son olarak hakkımızda, Kırım Meclisinde milletvekilliği yapan Rus toplumunun önde gelen liderlerinden biri hakkında şovenist tutumunu eleştiren yayın yaptığımızdan ötürü dava açıldı.”

Rus donanmasının işlevi

Karadeniz bölgesi üzerine güvenlik araştırmaları yapan Nomos Enstitüsü uzmanı Sergey Kulik de Moskova'nın Tatarlar ile Ruslar arasında çatışma çıkarmayı hedeflediğini, Kremlin'in, patlak verecek muhtemel olayları bölgeye müdahale etmek için bir bahane olarak kullanacağına işaret ediyor. Araştırmacı Kulik, Kırım yarımadasındaki Rus donanmasının bu kapsamda önemli bir işlev üstlendiğine dikkat çekiyor: “Rus donanması Kırım'daki Rusya yanlılarına ve ayrılıkçı güçlere destek veriyor. Kırımlı Rusların gazetelerinde sık sık Ukrayna'ya hakaret ediliyor. Ama dikkat edin: Kırımlı Rusları temsil eden siyasi partinin genel merkezi bu donanmanın üssünde, Rus gazeteleri de yine donanmaya ait matbaalarda basılıyor.”