Trump'tan Panama Kanalı'nı geri alma tehdidi
23 Aralık 2024
Amerika Birleşik Devletleri'nin (ABD) seçilmiş başkanı Donald Trump, Panama Kanalı'nın kontrolünü yeniden ele geçirme tehdidinde bulundu. Orta Amerika ülkesini kanaldan geçişlerde aşırı ücret talep etmekle suçlayan Trump'a Panama Devlet Başkanı Jose Raul Mulino tepki gösterdi.
Arizona eyaletinde Turning Point adlı muhafazakar grubun düzenlediği AmericaFest etkinliğinde konuşan Trump sözlerine "Panama Kanalı'nı duyan var mı aranızda?" diye başladı. Trump "Çünkü şu anda Panama Kanalı'nda da diğer her yerde olduğu gibi kazıklanıyoruz" ifadelerini kullandı.
"(Kanal) Panama'ya ve Panama halkına verilmişti ancak hükümleri var" diyen Trump, ABD'nin yıllar önce kanalın kontrolünü Panama'ya devrettiğini hatırlattı. Trump "Eğer, bu cömert jestin, ahlaki ya da yasal olsun, esaslarına uyulmazsa biz de Panama Kanalı'nın bize tam olarak, derhal ve sorgusuz sualsiz iade edilmesini talep ederiz" diye konuştu.
Trump ayrıca kanalın "yanlış ellere" geçmesine izin vermeyeceğini söyledi ve Çin'in su yolu üzerindeki etkisi konusunda uyarıda bulundu.
Mulino tepki gösterdi
Panama Devlet Başkanı Mulino konuyla ilgili bir görüntülü mesaj yayınladı. Ülkenin bağımsızlığının müzakere edilemez olduğunu ve kanalın yönetiminde Çin'in hiçbir etkisinin bulunmadığını söyleyen Mulino, geçiş ücretlerini savunarak bunların keyfi olarak belirlenmediğini söyledi.
Mulino "Panama Kanalı'nın her metrekaresi ve çevresindeki bölge Panama'ya aittir ve ait olmaya devam edecektir" dedi. Trump ise kendi sosyal medya platformu Truth Social üzerinden Mulino'nın bu ifadelerine "Göreceğiz" yanıtını verdi. Ardından da bir fotoğraf paylaştı. Trump üzerinde bir ABD bayrağının dalgalandığı bir su yolunun yer aldığı fotoğrafın üzerine "Birleşik Devletler Kanalı'na hoş geldiniz" diye yazdı.
1999 yılında kanalın kontrolü Panamalılara geçti
Panama Kanalı'nın inşaatını büyük ölçüde gerçekleştiren ABD, geçit etrafındaki bölgeyi on yıllar boyunca kontrolü altında tuttu. 1977 yılında ABD ile Panama arasında birden fazla anlaşma imzalanarak kanalın kontrolünün Panama'ya devredilmesinin önü açıldı. Uzun bir ortak yönetim döneminin ardından 1999 yılında da geçidin kontrolü resmen Panama'ya geçti.
Her gün yaklaşık 14 bin geminin geçtiği kanal üzerinden küresel deniz ticaretinin yüzde 2,5'i gerçekleştiriliyor. Su yolu, ABD'nin Asya ülkeleriyle yaptığı ticaret açısından kritik bir role sahip. Asya'dan ABD'ye konteyner gemileriyle otomobil ve ticari mal gelirken ABD'den Asya'ya sıvılaştırılmış doğal gaz ihracatı büyük ölçüde bu kanal üstünden sağlanıyor.
Çin Panama Kanalı'nı kontrol etmiyor ya da yönetmiyor, ancak kanalın Karayipler ve Pasifik'teki girişlerindeki iki liman Hong Kong merkezli CK Hutchison Holdings'in iştirakinin yönetiminde.
Reuters / EC, BK