Almanya'da erken seçim tarihinde uzlaşma: 23 Şubat
12 Kasım 2024
Almanya'da Sosyal Demokrat Parti (SDP) ve Hristiyan Birlik partilerinin (CDU/CSU) erken seçim tarihini 23 Şubat 2025 olarak önerme konusunda uzlaştıkları bildirildi.
CDU/CSU Meclis Grup Başkanı ile Friedrich Merz ile SPD'li mevkidaşı Rolf Mützenich'in üzerinde uzlaştığı takvime göre, erken seçimlerin önünün açılabilmesi için Başbakan Olaf Scholz, 16 Aralıkta'ta Federal Meclis'te güven oylaması yapılmasını isteyecek.
Cumhurbaşkanı Steinmeier, CDU/CSU ve SPD'nin erken genel seçimler için üzerinde uzlaştığı takvimi onayladı. Cumhurbaşkanlığı Ofisi, Steinmeier'in bugün itibarıyla 23 Şubat'ın genel seçimler için gerçekçi bir tarih olduğunu düşündüğünü açıkladı.
Alman Anayasası'na göre Cumhurbaşkanı'nın meclisi feshetme ve erken seçim çağrısı yapma yetkisi bulunuyor.
Koalisyondan ayrılan Hür Demokrat Parti (FDP) ile SPD ile azınlık hükümeti oluşturan Yeşiller de erken seçimlerin 23 Şubat 2025 tarihinde yapılması önerisine destek verdi.
Almanya'da SPD, Yeşiller ve FDP'den oluşan koalisyon hükümeti, SPD'li Başbakan Scholz'un FDP lideri Christian Lindner'i sert eleştiriler eşliğinde Maliye Bakanlığı görevinden alması ve FDP'nin koalisyon dışı kalmasıyla dağılmıştı. Başlangıçta hükümete yönelik güven oylaması için Ocak ayını telaffuz eden Scholz, muhalefetten gelen baskılar üzerine dün yaptığı açıklamada güven oylamasının Noel öncesinde, Aralık ayında da yapılabileceğini kaydetmişti.
Erken seçim takvimi nasıl işleyecek?
Başbakan Scholz'un partisi SPD ile muhalefetteki CDU/CSU'nun üzerinde uzlaştığı takvime göre, Scholz güvenoyu talebini 11 Aralık Çarşamba günü Federal Meclis'e yazılı olarak iletecek, 16 Aralık'ta da güven oylaması yapılacak. Anayasa'nın 68'inci maddesine göre güvenoyu talebi ile oylama arasında en az 48 saatlik bir süre bulunması gerekiyor.
SPD ve Yeşiller mecliste çoğunluğu sağlamadığı için Scholz'un güven oylamasında gereken desteği alması beklenmiyor. Bu durumda da Scholz'un Cumhurbaşkanı Steinmeier'e parlamentonun feshedilmesini önermesi gerekiyor. Steinmeier'in meclisin feshdilmesini değerlendirmek için 21 gün süresi bulunuyor. Ancak SDP'li Steinmeier'in Scholz'un önerisine uyacağı varsayılıyor.
Steinmeier'in parlamento feshetme kararı alması halinde Anayasa'nın 39'uncu maddesi devreye girecek. Bu maddede "Federal Meclis'in feshedilmesi halinde 60 gün içinde yeni bir seçim yapılır" deniliyor.
Almanya'da normal takvime göre genel seçimlerin 28 Eylül 2025 tarihinde yapılması öngörülüyordu.
Scholz güven oyu alamasa bile hükümet yeni başbakan seçilene ve yeni bakanlar atanana kadar vekaleten görevde kalmayı sürdürecek. Feshedilen meclis de yeni milletvekilleri belli olana kadar görevine devam edecek. Çoğunluk sağlandığı takdirde, mecliste karar alınabilecek.
Seçim komisyonundan yeşil ışık
Almanya'da seçimlerin yasal süreçler içerisinde düzenlenmesi, organizasyonu, denetimi ve sonuçların tespit edilerek ilanından sorumlu olan Federal Seçim İdaresinin Başkanı Ruth Brand, erken seçimlerin Şubat ayında yapılması ile ilgili bir çekincesinin bulunmadığını belirterek yeşil ışık yaktı.
Brand, 23 Şubat tarihiyle ilgili uzlaşının medyaya yansıması öncesinde Federal Meclis Seçim Komisyonu özel oturumunda yaptığı açıklamada, siyasi kulislerde dolaşan 16 ya da 23 Şubat tarihlerinin gerçekleştirilebilir olduğunu söyledi.
DW,rtr,dpa/BK,CÖ