Suriye: Geçici hükümetin başbakanı Muhammed el Beşir kim?
10 Aralık 2024
Suriye'de Heyet Tahrir Şam (HTŞ) örgütünün lideri Ebu Muhammed el Colani ve Esad rejiminin başbakanı Muhammed el Celali ile Şam'da yapılan toplantıda geçici hükümetin başbakanı olarak HTŞ'nin yönetim kadrosundan Muhammed el Beşir görevlendirildi.
Diğer muhalif grupların da desteğini aldığı belirtilen el Beşir, Suriye devlet televizyonunda kısa bir konuşma yaptı, 1 Mart'a kadar görev yapacak geçici hükümetin liderliğini üstleneceğini söyledi. Eski başbakan El Celali ile yaptıkları toplantıda Esad döneminden kalma dosyaların ve kurumların geçici hükümete devrini görüştüklerini belirten el Beşir'in açıklama yaparken arkasındaki iki bayrak dikkat çekti.
Geçici Başbakan, Suriye iç savaşı boyunca muhaliflerin kullandığı yeşil, siyah ve beyaz renklerdeki bayrak ile beyaz zemin üzerine siyah renkte Kelime-i Tevhid yazılı bayrağın önünde konuştu.
Esad yönetiminin başbakanı El Celali de toplantı sonrası yaptığı açıklamada geçiş hükümetini organize etmek için görüşmeler yapıldığına dikkat çekerek "Suriye'de yaşanan şey bir devrimdir. Bu bir iradedir ve değişim arzularını yansıtıyor" ifadelerini kullandı.
İdlib'teki hükümetin başbakanıydı
Uluslararası kamuoyunun pek tanıdığı bir isim olmayan Muhammed el Beşir, Beşar Esad rejimi devrilinceye dek silahlı muhalefetin en büyük kalesi sayılan İdlib vilayetinde İslamcı muhaliflerin kurduğu hükümetin başbakanlığını yapıyordu.
İdlib'e bağlı Cebel el Zaviye'de 1983 yılında doğan Beşir, ideolojik olarak İslamcı HTŞ örgütüne bağlı. İdlib yönetimi tarafından paylaşılan özgeçmişine göre Halep Üniversitesi'nde elektrik mühendisliği ve İdlib Üniversitesi'nde de İslam ve medeni hukuk eğitimi alan el Beşir, bir dönem Suriye devletine bağlı doğal gaz şirketinde çalıştı.
Çalıştığı şirketten 2021 yılında ayrılarak muhalif güçlere katılan el Beşir'in 2022-2023 yılları arasında İdlib'teki gayrıresmi hükümetin Kalkınma ve İnsani İşler Bakanı olarak görev yaptı. El Beşir, geçen Ocak ayından bu yana da "Kurtuluş Hükümeti" olarak adlandırılan yönetimin başbakanlığını yürütüyordu.
İdlib, Suriye iç savaşının başladığı 2011 yılından bu yana Şam'a muhalif çeşitli gruplar tarafından yönetiliyor. HTŞ bölge üzerindeki kontrolünü 2017 yılından sonra pekiştirdi. İdlib'teki Esad karşıtı yönetim, hükümet hizmeti verilmeyen bölgede bakanlıklar, daireler, yargı ve güvenlik makamları oluşturmuştu.
Bu yapı, 27 Kasım'da muhaliflerin başlattığı saldırı sonucu ele geçirdiği ilk büyük şehir olan Halep'te de kontrolü devraldı. Muhalifler, Pazar günü de başkent Şam'a girerek Esad yönetimini devirdi.
"El Beşir'in karşısındaki zorluklar büyük"
Washington'daki Arap Merkezi adlı düşünce kuruluşundan kıdemli araştırmacı Radvan Ziyade, el Beşir'in Colani ve muhalif grupların ortak operasyon grubuna "en yakın isim" olduğunu söyledi.
Ancak "Karşısındaki zorluklar çok büyük" diyen Ziyade, "Devrim nasıl ki tüm Suriyeliler için bir devrimse, geçiş sürecinin başarılı olması ve barışçıl bir şekilde demokrasiye geçişin sağlanması da tüm Suriyeliler için olmalıdır" değerlendirmesini yaptı.
AFP,Reuters/HS,TY