SZ: Polski rząd instrumentalizuje historię
3 września 2018
Warszawski korespondent dziennika „Sueddeutsche Zeitung” Florian Hassel, przedstawiając wydaną w Niemczech książkę Pawła Machcewicza o sporze ws. Muzeum Drugiej Wojny Światowej (MIIWŚ) w Gdańsku, pisze o presji wywieranej przez rząd na wiele polskich instytucji kultury i sztuki.
Hassel opisuje ze szczegółami toczący się od lat konflikt o placówkę w Gdańsku.
Spór o gdańskie muzeum
Kierowane przez Machcewicza MIIWŚ zostało otwarte 23 marca 2017 r. Dwa tygodnie później ministerstwo kultury połączyło tę placówkę muzealniczą z Muzeum Westerplatte i Wojny 1939 r., tworząc tym samym nową instytucję.
W efekcie tej decyzji funkcję dyrektora stracił Machcewicz, a nowa dyrekcja zapowiedziała liczne zmiany w ekspozycji stałej, z których część już wprowadzono. Machcewicz zaskarżył decyzję o połączeniu muzeów, Naczelny Sąd Administracyjny orzekł jednak, że działania resortu kultury były podjęte na podstawie wewnętrznych rozporządzeń i jako takie nie podlegają ocenie sądu administracyjnego.
Machcewicz złożył skargę do Europejskiego Trybunału Praw Człowieka, w której wskazuje na złamanie jego prawa do rzetelnego procesu sądowego oraz prawa do wolności wyrażania opinii.
MIIWŚ nie jest wyjątkiem
Zdaniem Hassela konflikt o MIIWŚ pokazuje, w jakim kierunku PiS prowadzi Polskę: „oddala ją od Europy, z powrotem do nacjonalistycznej polityki, w której kultura i historiografia służą panującym”. Hassel przypomina, że polski rząd ostro krytykował otwartą w marcu wystawę w Muzeum Historii Żydów Polskich POLIN poświęconą losom polskich Żydów prześladowanych w ramach antysemickiej nagonki w komunistycznej Polsce w 1968 roku. Rząd „chętnie zamiata pod dywan ciemne strony polskiej historii” – ocenia niemiecki dziennikarz.
„Badania prowadzone przez warszawską socjolożkę Barbarę Engelkind też są panującym (władzom) nie na rękę” – zaznacza Hassel. Przypomina, że Engelkind opublikowała niedawno nowe dane dotyczące „udziału Polaków w popełnionym przez Niemców ludobójstwie na Żydach w okupowanej Polsce”. „Pod koniec maja wystawiono jej rachunek: Polski rząd chce zdymisjonować Engelkind jako przewodniczącą międzynarodowej rady Muzeum Auschwitz-Birkenau. Wiodącym kryterium przy wyborze jej następcy ma być „polska wrażliwość” – pisze Hassel.